2013/01/11

Markayla Bütünleşmek

Geçen gün bir sohbet ortamında kullanılan ''Evin pencereleri pimapen'' cümlesi beni nerelere taşıdı bilseniz. İlk etapta ''Ee, ne varmış ki bu cümlede?'' diye düşünebilirsiniz. Bekleyin biraz, acele yok...

Cümleyi kuran kadın, yeni satın aldıkları evin özelliklerini sıralarken;
''Mutfak-banyo kalebodur,'' cümlesini de ekleyince ''Tamam!'' dedim.
''Hep bu konuyla ilgili bir yazı yapmak istemiştim. Malzeme çoğaldı.''

Şimdi... 
Düşünelim bakalım. 
Pimapen bir markadır. Tamamen marka. Üretici firmanın adı...
Oysa kadın ''pimapen'' derken, eskinin ahşap doğramalarının yerine PVC malzemeden üretilen pencere sisteminden bahsediyor orada. Nitekim PVC sandalyenin adını da ''delta'' koymuş o kadar çok insan var ki...
Peki Kalebodur? Tabii ki o da öyle. Bir marka. Çanakkale'nin ''kale''si ile üreticisinin soyadı olan ''Bodur''un birleşimi. Hâlbuki kadın ''kalebodur'' derken sadece ve sadece ''seramik'' demek istiyor ya da ''fayans''. 

Bu kelimeler arasındaki ortak özellik; hizmet sektörüyle, alanlarıyla ilgili üretime geçmiş ilk isim olmaları, uzun bir süre üretim yapmaları ve bu süreç içinde karşılarına rakip bir firma çıkmaması. 
Bu yüzden de tüketicinin beynine ''ürün adı'' olarak yerleşmeleri.
Özetle; markanın ürün adı haline gelmesi...

O halde biraz gerilere gidelim.

Anneannelerimiz, annelerimiz, deterjan yerine ''omo'', çamaşır suyu yerine ''hipo'' demezler mi sürekli? 
Ovma tozu'nun yegâne adı ''vim'' dir: ''Banyoyu vimledim...''
Yok eğer ovmaya yarayan madde sıvı ise, değişmez adı ''cif ''tir: ''Lavaboyu cifledim...''
Ocak yerine ''aygaz'' der büyük çoğunluk.
Margarin yerine ''sana'', kağıt mendil yerine ''selpak''...
Kadın bağı'nın adı ''orkid'' tir.
Hazır(ya da çözülebilir) kahve yalnızca ''nescafe''...

Artık markası ne olursa olsun, ürün hangi firma tarafından üretilirse üretilsin, bu böyledir.
Adı konmuştur bir kere. Olay bitmiştir!

Ben şimdilik bu kadar bulabildim.
Belki sizin de aklınıza gelenler olacak, kim bilir...
Hem bir de sorum var...
Bu durumun ''ilk göz ağrısı'' olmakla da bir ilgisi var mıdır acep?