2016/08/25

British Müzesi'ndeki Doğal Mumyanın Sırrı

British Museum'da 100 yıldan fazla bir zamandır sergilenen 5500 yaşındaki doğal mumya (bozulmamış ceset) görenleri şaşkına çeviriyor. Müzenin en ünlü ve de gizemli parçası olan ve kafa derisindeki zencefil rengi saç tutamları nedeniyle ''Ginger'' diye de adlandırılan mumya, ününü en çok ''dinsel bir mucize'' olduğu ile ilgili trajikomik inanca ve konuyla ilgili başvurulara borçlu.
Müzenin verdiği resmî bilgiler ikna edici olmuş mu peki?

Doğal mumya, Hz. Musa'yı takip ederken Kızıldeniz'de boğulan Firavun olduğu inancını en çok sergilendiği camekânda elleri ve ayakları secde halindeki duruşuyla güçlendirmiş olsa gerek. Durum Yunus Suresi'nin 90-92. ayetlerine bağlanmış, helak edilen ve gelecekteki nesillere ibret olsun diye cesedinin korunacağı belirtilen Firavun'un ta kendisi olduğundan emin olunmuş.
("Ey Firavun! Senin bedenini arkandan gelenlere ibret olsun diye cansız olarak kurtarıp denizden yüksek bir yere atacağız." Yunus, 92)

Öyle ki mumyanın fotoğrafları çekilip söz konusu ayetler eşliğinde kartpostalları bastırılmış, İslâm aleminde elden ele dolaşmış. Başta Bediüzzaman olmak üzere din alimlerinin çoğu ''Yunus Sûresi-92'deki mucize olarak Firavun'un cesedinin aynen bulunduğu, Londra'da bir müzede muhafaza edildiği, seyyahların onu temaşa ettiği (seyrettiği)'' fetvasını vermiş.

İşin garibi halen bu inancı taşıyan büyük bir çoğunluk mevcut. Peki, bu gizemli cesetin Firavun olma ihtimali nedir? Gerçekte kime aittir? Bizzat çektiğim üstteki fotoğraf, müzenin EA 32751 no'lu envanter kaydına sahip mumya ile ilgili son araştırmalarını içeren levhaya ait. Daha önceki resmî bilgilendirme ikna edici olmadığından kaldırılmış.
Evet, ben bir süredir Ginger(Zencefil) ile ilgileniyorum. Çünkü birkaç hafta önce şurada bu mumya ile ilgili bir araştırma yapmanın farz olduğunu yazmıştım. Böylece mumyanın başındaki tabela ile başlamış oldum.

Gebelein man - Middle Predynastic 3500 BC
This man died more than 5500 years ago. He was buried at Gebelein in Upper Egypt, where he was found in a shallow grave covered with stone slabs, as partly reconstructed here. His body was naturally mummified by rapidly drying in the hot deserd sand. This also preserved his hair, but its colour has probably faded with time.

Around him are objects typical of the Middle Predynastic period about 3500 BC, the time we think he lived. All are from Gebelein, and some may have come from his grave.

From CT scans we know he was a strong young man. He died from a stab wound in his left shoulder rare evidence of violance at this time. Visit the virtual autopsy table to learn more about this remarkably well preserved Predynastic person.
Gebelein, Middle Predynastic (Naqada II), EA 32751
Gebelein, Middle Predynastic (Naqada IIC), EA 16936, 22173, 22446, 30750, 30831, 35326, 35331, 35344, 67711


Tabelada, Geç Hanedan Öncesi Dönem'e ait olan (M.Ö. 3500) bu adamın 5500 yıl önce öldüğü, Yukarı Mısır'daki Cebeleyn kasabasında yapılan resmî bir kazıda taş levhalarla kaplı sığ bir mezarda bulunduğu, vücudunun kızgın çölde hızla kuruyarak doğal mumya haline geldiği, saçlarının korunduğu, ancak muhtemelen zamanla renginin solduğu, mezarın etrafında o döneme ait (M.Ö 3500) objelerin bulunduğu yazıyor...
Yapılan CT taramalarında onun güçlü bir genç adam olduğunun ortaya çıktığı, sol omzundan bıçaklanarak öldürüldüğü, son derece iyi korunmuş bu kişiyle ilgili daha fazla bilgi edinmek için virtual otopsi'nin izlenmesini gerektiği eklenerek.

Böylece müze 2012 Aralık'ta mumyayla ilgili tüm gerçekleri bilimsel işlemlerle ortaya dökerek son noktayı koymuş!

Doğal mumyanın adeta iman etmiş Firavun gibi secde pozisyonunda bulunmasının açıklaması ne olabilir o halde?
Onun açıklaması da işte buradaki bilgilerin alt kısmında, Eski Mısır'da sığ mezarlara cenin pozisyonunda (fetal position) gömülme olayının çok sık görüldüğü bilgisinde saklı...



Şimdi 10 yıl kadar önceye giderek Yenişafak Gazetesi yazarlarından Ali Murat Güven'in British Museum'a bir başvuruda bulunup Eski Mısır Uzmanı Derek A. Welsby’den almış olduğu doğal mumya ile ilgili açıklamaya gelelim mi?
Bu doyurucu açıklamaya rağmen ikna olmayanlar çoğunlukta kalmış. Hayret gerçekten! Buyrun okuyun:

''Bana son derece ilginç bir başvuruyla geldiniz. Sizi ve değerli okurlarınızı doyurucu bir biçimde aydınlatmak için elimden geleni yapacağım. Sözünü ettiğiniz 'firavun' iddiasını daha önce de bir kez duymuştum; ama bilimsel açıdan ciddiye alınacak bir husus olmadığı için pek de üzerinde durmadım.
Bu ceset, bizim ´doğal mumya´ dediğimiz türden bir arkeolojik buluntudur. Yani, bozulmaması için eski Mısırlı uzmanlar tarafından derisine ve deri altı bölümlerine herhangi bir kimyasal madde sürülmemiştir. Bütün iç organları -kurumakla birlikte- yerli yerindedir. Ancak bu durum onun bir 'mucize' olduğunu kanıtlamaz. Çünkü, gerek bizim müzemizde, gerekse dünyanın diğer pek çok müzesinde bunun gibi daha yüzlerce 'doğal mumya' mevcuttur. Doğal mumyalar, iklim koşullarının uygun olduğu her bölgede kolayca oluşabilirler. Yeni ölmüş biri kuru çöl kumlarında açılan bir mezara uzatılır ve üzeri zaman yitirilmeksizin yine aynı kuru kum ya da toprakla sıkı sıkıya kapatılır. Böylelikle vücuttaki sıvılar yüksek sıcaklıkta kısa süre içinde buharlaşır ve ceset bir tür fosile dönüşür. Benzer görünümlü doğal mumyalara Mısır´ın daha birçok çöllük bölgesinde ve Peru´nun Nazca ovasında da rastlayabilirsiniz.

Elimdeki resmî kayıtlara göre, Geç Hanedan Öncesi Dönem'e ait olan (M.Ö. 3500-3250 arası) bu ceset, Yukarı Mısır'daki Cebeleyn kasabasında yapılan resmî bir kazıda bulunmuştur. Öncelikle, kazı mahallinin Kızıldeniz´e olan aşırı uzaklığı -ki bu mesafe ortalama 300 km.'dir- bana aktardığınız iddiayı coğrafî açıdan geçersiz kılıyor.

Öte yandan, aynı kazı sırasında, mezarda cesedin ayrıcalıklı kimliğini ele verecek hiçbir özel takı, giysi ya da işarete de rastlanmamış. Eski Mısırlılar sevdiklerini gündelik hayatta kullandıkları eşyalarla gömmeyi âdet edinmişlerdi. Altından yapılma gündelik eşya ve mücevherat, bu kültürde bütün asillerin mezarlarında mutlak surette karşılaşacağınız çok önemli sınıfsal göstergelerdir. Bizdeki mumyanın çevresinde gördüğünüz kap-kacak, onun bulunduğu mezardan çıkan orijinal eşyalarıdır. Bunlar ise gayet sıradan, o çağda avamın kullandığı türden toprak malzemelerdir. Eğer bu kişi kutsal metinlerde sözü edilen 'lanetlenmiş firavun' ise, o halde içi ve çevresi başka insanlarca düzenlenip süslenmiş olan nizamî bir mezarda bulunmasının hiçbir mantığı yok; gelişigüzel bir biçimde bulunması daha akla ve mantığa yatkın olurdu. Bu kişinin 2.Ramses olduğunu ileri sürmek ise, tarihsel gerçeklerle tam anlamıyla alay etmek demek. Çünkü, Ramses 2’nin mumyalanmış bedeni Mısır’ın Krallar Vadisi’ndeki özel mezarından zaten yıllar önce bilim adamları eliyle çıkarılmıştı ve şu anda da Kahire Müzesi’nde koruma altında bulunuyor. Bütün bu gerekçelerin ışığında, gerçekliğini araştırdığınız iddianın hiçbir tarihî ya da bilimsel geçerliliği ve tutarlılığı bulunmadığını bilmenizi isterim. Böyle bir iddiayı destekleyecek en küçük bir bulguya sahip olsaydık, bu mumyayı müzemiz galerilerinde şu anki konumunda değil zaten çok daha farklı ve görkemli koşullarda sergilerdik.''
(Ali Murat Güven 20 Kasım 2005, Yenişafak)




Merak edenler için bu da British Museum'un
32751 Envanter No'lu doğal mumya için kullandığı bir önceki tabela

Velhasıl, işin içine din girdiğinde bazılarının gözüne ne soksan nafile.
''Pes!'' dememek elde değil gerçekten...