2020/11/22

Bir Parça Sonbahar

Havalar sıcak gidiyor derken, birden ayaza çekmeye başladı. Geçen senekinden farklı bir durum yaşıyoruz sanırım. Kış sert geçecek diye korkuyorum bir taraftan. Hafta sonu hem pazar hem market alışverişi yapmam gerekiyordu. Alınacak o kadar çok şey vardı ki...

Cam kavanozlara tuzlamak üzere en az 5 kilo daha kışlık zeytin mesela. Bol miktarda elma ve mandalina. Balkonda stoklanmak üzere birkaç hafta yetecek kadar kereviz, lahana, pırasa gibi dayanıklı kış sebzeleri. Bu kez otomobille gitmem gerekti. Böylece, karlı, buzlu havalarda bile yürüyüş yapan birinin yürüyüşü yalan oldu.

Hazır arabayla gidecekken ürünlerin bizzat seçme özelliği ve güzelliğini yaşamak üzere sanal alışveriş marketimin AVM'deki şubesine de gitmeli, yepyeni tarihli ürünler almalıydı. En basit örnek; kuruyemişti. Özellikle ayçekirdeği siparişlerim nisan tarihliydi mesela. Bir daha olmasındı. Bu arada; çekirdek fiyatlarına bile çok zam gelmiş. Nereden alırsan al, çok da yeni tarihli bulamıyorsun. Vatandaşa pahalı geliyor ve eskisi gibi alamıyor demek ki. Bu bir ölçüt. Pandemi nedeniyle bazı mesleklerde işsiz kalmaktan insanların kim bilir alamadığı daha neler var:(

Farsçada 'özgür veya asil ağaç' anlamına gelen Melia Azedarach
Diğer isimleri tespih ağacı ya da hint leylağı olan ve dört mevsim ayrı sunum yapan harika bir ağaç bu.

Olgunlaşmaya başlayacak bu meyveleri kuşlar çok sevmekle kalmıyor, kışın aç kalmaktan da kurtuluyorlar. 😲👀

 Haziran ortasındaki görünümü böyleydi.  Meyveler çiçekken şahane kokuyormuş, onu hiç yakalayamadım. Bu, sonbahar hali. Tesbih tanelerine benzeyen salkımlar halindeki meyveler insanlar için zehirli ama kuşlar için değil. Bu tanecikler yeşil papağanların en sevdiği yiyecek. Ağaç her mevsim farklı bir görsel şenlik sergiliyor. Kışın yaprakları döküldüğünde ise adeta kuşlar yesin diye salkımlar bahara kadar üzerinde kalıyor. Böyle inanılmaz ve muhteşem bir döngüye/kutsal bir göreve sahip bu ağaç. 🙏🙏 

Şu minnak kırmızı meyveleri görmeyen, bilmeyen yoktur herhalde. Üzerlerine kar bile yağar ve harika görüntüler çıkar ortaya. Kuş üvezi imiş adı. Aç kalan kuşların başvurduğu harika bir kurtarıcıymış. Bazı türlerini, hatta sanırım bunu bile insanlar da yiyebiliyormuş. Bu da kuşburnu gibi gülgiller familyasından oldukça faydalı bir bitki. Çoğunlukla yol kenarlarında ve çalılık bölgelerde yetişiyor. Bir inanışa göre; bu küçük kırmızı kürelerin üzerindeki beş köşeli yıldız yani pentagram, Venüs gezegeni yörüngesinin dünyadan gözlenebilen şekli. Venüs ayrıca bir  tanrıçanın da adı. O nedenle; üvezlerin üzerindekiler birer tanrıça damgası imiş. Ben buna inanmak istiyorum. Neden olmasın. O kadar kutsal bir meyve ki, karda kışta kuşları açlıktan ölmekten kurtarıyor. 🙏🙏  

Gülgiller derken; yaprakları dökülmüş bir gülün orta kısmı ne kadar da kuşburnuna benziyor. Ve renk hepsinde kırmızı. Rüzgâr nedeniyle fotoğraflar çok net çıkmadı maalesef...

Geçende okumuştum. ''Patili dostların üşümediğini zannetmeyin'' diye bir uyarı vardı. Neden üşümesinler? Kürk giydiklerini zannedenler mi var yoksa? 😠 Genellikle arabaların ön kısımlarında güneşlenip ısınmaya çalışıyor zavallılar. Üşümeseler sıcak havalarda yaptıkları gibi gölge kısımlarda yatarlardı.

Sonbaharda en sevdiğim şeylerden biri; gökyüzünü izleyip bulutların 3 boyutlu hallerle derinlik içeren masalsı görüntülerinde kaybolmak... 

Bazı kedilerin gözleri sürme çekmiş gibi oluyor, hiç dikkat ettiniz mi? Bir kedinin yaşlı olup olmadığını suratının şeklinden anlaşılabiliyor bence. Bu kedi yaşlı mesela. Ağız kısmı üçgen formunda biraz aşağıya uzamışsa, yüzü ampul biçiminde görünüyorsa anlaşılıyor. Bilge bir kedicik bu...

Sonbaharın bahçe çiçekleri arasında olan avize çiçeği. Adeta üzgün bir şekilde aşağıya bakıyor tüm çiçekler. ''Tünelin Ucundaki Aşı'' yazımda 'aşı bekleyen insanlar'ı betimleyen görsel...

Bu görüntüye üç sonbahardır rastlıyor ve yazıyorum. İlkbaharda açıp sonbaharda da açmaya çabalayan erguvanlar ve tabii ki leylaklar... 
 
Krizantemlerin bazı türlerinin keyfi kaçmaya başladı bile. Kasımın ikinci yarısı geçen yıla göre daha soğuk çünkü.

 Antik çağların sembolü güzeller güzeli zeytinler siyaha dönmek üzere değişim yaşıyor


Güneşli bir sonbahar havası ama rüzgâr ve ayaz eksik değil. Düşmemek için direniyor son bir yaprak. Kayda geçmeli...

Sarı papatyaların canlılığına bakın (Euryops Pectinatus).  Bir adı da ''Güneş Papatyası'' imiş ve her mevsim açan bir türmüş meğer. Uzun süre çiçekli kalan bir peyzaj çiçeği (Bir şirketin bahçesini süslüyordu zaten). Anavatanı Güney Afrika ve Suudi Arabistan. Fakir toprakların ve çok güneş alan bölgelerin bitkisiymiş özünde.

Çalı görünümünde bir papatya türü. Gri-yeşil renkli yaprakları güzel kokulu. 2-5cm çaplı çiçekler kuraklığa ve don olmadığı sürece soğuğa dayanıklıymış.  

Gittiğim AVM'nin mimarisine bakar mısınız? AVM dediğin böyle olacak işte. Girdiğin her mağazanın kapısı açık havaya açılacak. Kapalı olanlarda hava sirkulasyonu minumum düzeyde olduğundan binlerce kişinin alıp verdiği nefes hep aynı ve çok riskli. Bundan sonra yapılacak olanlara örnek olsun.
Yeni yıl hazırlıkları başlamış şimdiden. İçim hüzünle doldu mu, doldu:(

Yine de fazla vakit geçirmeden, 20 dakika kadar kaldım içinde. 5 ay sonra sıkı önlemler eşliğinde ikinci gidişim. Mağazalardaki fiyatlar el yakıyor. 350 TL'den aşağı mont yok mesela. Telefonuma sürekli indirim mesajları atan ayakkabı mağazasına da uğradım ama fiyatlar uçmuş maalesef. Evde onca ayakkabı ve bot varken hiç gerek yok yenisine. Sanki bir dejavu yaşadım bu arada. Market alışverişi sonrası geçen seferki mağazadan yine bir gömlek alışverişi yaptım. Kışlık ama yine haki renkte. 😰 Geçen sefer soranlar olmuştu. İşte böyle bir şey. Baharda ceket de olabilir. AVM'ye bir daha gitmek ister miyim, hayır! Kış öncesi yeter bu kadarı...

Geçen gün denediğim kolay mantı ile bitireyim. Belki hafta sonu denemek isteyenler olabilir. Aile bireyleri bir aradayken pazar günü ideal bir öğün bence. Oldukça pratik bir tarif. Ruloları dilerseniz yan yatırarak da dizebilirsiniz tepsiye ki malzemelerin üstü fazladan kızarmasın. Bir dahakini öyle yapacağım.

Tarifte, kişi başı 1 yufka fazlasıyla yetiyor. Köfte harcına benzer şekilde hazırladığınız kıymalı harcı, ucundan 15 cm kadar katlanmış 1 yufkaya boydan boya yayıp sonra da sıkıca sararak rulo yapıyorsunuz. Sonra da bu ruloyu 5'er santimlik parçalar halinde kesiyor ve fırında kızarıncaya kadar pişiriyorsunuz. Çıkar çıkmaz da üzerine bol sarmısaklı yoğurt, onun üzerine de pul biberle kızdırılmış tereyağı gezdiriyorsunuz. Ben rendelenmiş domatese biraz salça ve pul biber eklenmiş tereyağlı sos kullandım. Yapacak olanlara kolay gelsin ve afiyetler olsun o halde. 

Kalın sağlıkla...