2022/12/08

Katar'ın Devrim Niteliğindeki Klima Teknolojisi

Şu kısacık günlerin, erkenden inen akşamların hepimizi hiçbir yere takılmadan dosdoğru evlerine koşturduğu bu aylarda TV başına geçip de Fifa Dünya Kupası maçları izlediğini hatırlayan var mı? 

''Yok'' diyenlerin bile artık vardır sanırım. Mesela futbolla arası baba yadigârı Galatasaray'ı tutmaktan ibaret olan ben bile açılış günü olan 20 Kasım'da oturup Katar-Ekvador maçını izledim. 28 Kasım'da da Ronaldo'nun performansını merak edip Portekiz-Uruguay maçını. Keyifli vakit geçirdiğimi söyleyebilirim. Demek ki turnuvalar kış geceleri için hiç de fena değilmiş. 

Sadede gelelim mi artık?  
20 Kasım - 18 Aralık 2022 aralığında Katar'da gerçekleşmekte olan 22. FIFA Dünya Kupası turnuvası tarihte Kasım ve Aralık aylarında düzenlenen ilk ve tek turnuva. ''Turnuvanın özel bir versiyonu'' da denilebilir. Çünkü yarışmaya ev sahipliği yapan Katar'da yaz mevsiminin kavurucu sıcaklarda geçtiği göz önüne alındı. Peki bu, ülkedeki kış mevsiminin uygun olduğu anlamına mı geliyor? Tam olarak değil. Yılın bu diliminde ülkeyi ziyaret etmeyi planlayanlar 30°C'nin üzerindeki sıcaklıklarla karşılaşmaya devam edecek. 

Ancak, Dünya Kupası için 5 farklı şehirde, 8 farklı stadyumda oynanacak maçlarda tribünleri dolduracak binlerce taraftar sorun yaşamamalıydı. Organizasyon komitesi taraftarların rahat etmesi ve futbolcuları inanılmaz sıcaklardan korumak için devrim niteliğinde bir sürpriz hazırladı. Müthiş bir istisna gerçekleştirildi! 

(Görsel Kaynak: Twitter @Naija_PR)
Futbol göz önüne alındığında ve sahadaki zorlu mücadeleye yüksek hava sıcaklığı eklendiğinde futbol oynamanın hiç de kolay olmayacağı aşikâr. Önlem alınmadığı takdirde futbolcuların sağlığı için büyük risk ortaya çıkacağı da. Nasıl mı? Katar’ın nemli ve sıcak havası terin buharlaşmasını engelleyebilir, yüksek efor sarf etmekte olan futbolcuların vücutları aşırı ısınabilir ve “hipertermi” adı verilen sıcak çarpması tehlikesine maruz kalabilirler. Katar, işte en çok da bu nedenle, tehlikeyi önlemek üzere stadyumlarını soğuk hava ile kapladı!

Bu inovasyon hamlesinin lideri, halk arasında Dr. Cool olarak bilinen Dr. Saud Abdul-Aziz Abdul-Ghani. 
Katar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde profesör olan Dr. Saud Abdul Ghani 13 yıl boyunca maçlar esnasında futbolcuları ve sahayı mükemmel durumda tutmayı başaracak güneş enerjisiyle çalışan bir soğutma sistemi oluşturmak için çaba gösterdi ve Katar'ın stadyum soğutma teknolojisi olan mucizeyi uygulamada başarılı oldu.
İklimlendirme Teknolojisi, yaratıcısı Saud Abdulaziz'in de dediği gibi kalabalık bir stadyumda bile vücut kokularını gideriyor. 2022 Dünya Kupası organizatörlerine göre, Dr. Cool, mevcut teknolojilerden %40 daha sürdürülebilir ve çok verimli olmalı. Turnuvanın sekiz stadyumundan yedisinde sıfır karbonla çalışması garanti edilen güçlü birer klima yer alıyor. 
Ghani 40.000 kişilik Al Janoub Stadyumu'nda sahayı ve tribünleri "tamamen izole edilmiş bir soğuk hava balonuyla" çevreliyor. Balonun yüksekliği iki metre. Saha kenarında ve seyirci koltuklarının altında hava jetleri kullanarak herkesi 21°C'lik hoş bir sıcaklıkta tutuyor.

Devrim niteliğindeki yenilik, Katar'daki sıcaklığın ve iklimin oyuncuların Dünya Kupası'nda performans sergilemesi için elverişli olmayacağını iddia eden eleştirmenleri şaşkına çevirmiş durumda. Dr. Saud'un soğutma teknolojisi ile dışarıdaki hava sıcaklığı ne olursa olsun, rahat bir şekilde tüm stadyumların içindeki sıcaklığın 23-25°C düzenlendiği görülebiliyor. Üstelik teknoloji sadece havayı soğutmakla ilgili değil, aynı zamanda sporcuların optimum düzeyde performans göstermelerine yardımcı olacak kalitesini de iyileştirmekle ilgili.

Dolayısıyla, 2022 Katar Dünya Kupası birçok yönden öncü bir etkinlik olacak. Yalnızca sportif, yani futbol sezonunun ortasında gerçekleşen ilk Dünya Kupası olduğu anlamında değil, aynı zamanda dünyanın tanık olacağı teknolojik gelişmeler açısından da... 

 Dr. Cool'u ben de tüm kalbimle kutluyorum. 
👏👏👏👏