Kartal İstimbotu Çanakkale Müzesi'nde

Cuma günü ''Deniz Şehitlerini Anma Günü'' kapsamında denizaltıların geçiş törenini izlemek için gittiğim ve her karışını ezbere bildiğim Deniz Müzesi'ne girişte görkemli biçimde sergilenmekte olan bir istimbot* görmüş ve çok şaşırmıştım. Atatürk’ün 1918’de işgal altında olan İstanbul Boğazı’ndan geçiş esnasında güvertesinde tarihe geçen ünlü “Geldikleri gibi giderler” sözünü sarf ettiği ve Kurtuluş Savaşı’nın ilk işaretini verdiği Kartal İstimbotu idi gördüğüm.

Bir yıllık restorasyon çalışması tamamlandıktan sonra 2018'de umudun, direnişin, yeniden ayağa kalkış ve yenilmezliğin sembolü olarak Levent Akson ve ekibi tarafından restore edilen istimbot Tuzla'daki Çiçek Tersanesi’nde düzenlenen törenle Deniz Kuvvetleri’ne teslim edilmişti. Milliyet Gazetesi muhabiri Gökhan Karakaş tarafından Tuzla'da yarı batık bir enkaz halinde bulunan 107 yaşındaki bu ünlü istimbot (romörkör), Tümamiral Cem Gürdeniz başkanlığındaki “Kartal İstimbotunu Kurtarma ve Yaşatma Platformu’ tarafından “ilk günkü yeniliğine” geri döndürülmüştü. 

Platformun başkanı olan Emekli Tümamiral Gürdeniz'in törendeki konuşmasında sarf ettiği “Şu andan itibaren platformumuz görevini tamamlamanın onuru ve mutluluğu içinde kendini lağvetmiştir,” ile başlayan sözleri karşısında duygulanmamak mümkün değildi. Gürdeniz ''Anıt Gemi'' olarak sergilenecek olan Kartal istimbotu ile ilgili sözlerini şöyle sürdürüyordu:

 “Çubuk baraj gölünde Atatürk tarafından kullanılan ve halen Anıtkabir’de sergilenen Sarı Zeybek Tenezzül Motoru, Çanakkale Deniz Müzesi’nde sergilenen Acar Devlet Başkanlığı Makam Motoru’ndan sonra Kartal İstimbotu Atatürk ve gemileri kapsamında üçüncü tarihi varlıktır. Bundan sonra dileğimiz Atatürk’ün son Bakanlar Kurulu toplantısını yaptığı salonun ve yatının Dolmabahçe Sarayı yanında müze gemisi statüsünde yer almasıdır. Onun Teşkilat-ı Mahsusa’dan Balıkçı Salih Reis’e, Rumelili Deli Ömer’e, Kehribar Ali’ye, Doktor Fahri'ye, Kuva-i Milliye donanmasının denizcilerine emanet ediyoruz.”

Aradığım sorunun yanıtı ise Milli Savunma Bakanlığı'nın 22 Mart'ta X hesabından yaptığı paylaşımda idi: 

"Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 13 Kasım 1918 tarihinde işgal günlerinde Haydarpaşa'dan Galata'ya intikalde kullandığı ve düşman donanmasına bakarak 'Geldikleri gibi giderler' sözünü söylediği 'Kartal İstimbotu Rekreasyon Alanı' çalışmaları tamamlanarak Çanakkale Deniz Müzesi'nde sergilenmeye başlandı."

Türk ulusuyla İstanbul’da buluşması beklenen Kartal İstimbotu'nun, restorasyonu tamamlandıktan sonra Beşiktaş Deniz Müzesi veya Sarayburnu’nda halkla buluşması planlanırken Türk Deniz Kuvvetleri’nin kararı doğrultusunda, geçici olarak Çanakkale Deniz Müzesi'nde sergilenmesine karar verilmiş, tarihe tanıklık eden istimbot, Pendik Askeri Tersane Komutanlığı’ndan TCG Ç-144 Çıkarma Gemisi ile Çanakkale’ye getirilmişti.

Atatürk'ün İstanbul işgal edildiğinde düşman zırhlıları arasından geçerken ''Geldikleri Gibi Giderler'' sözünü sarf ettiği gemi olarak tarihe geçen istimbot, hem Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir sembol, hem de bağımsızlık azminin ve Kurtuluş Savaşımızdaki başarının bir simgesi olarak ziyaretçilere Milli Mücadele ruhunu yaşatmaya devam edecek.

En çok Atatürk'ün güvertede duruşunun canlandırılmasından etkilendim diyebilirim. İlk gördüğüm an gözümü ayıramadım. Sanki gerçekmiş gibi, çok etkileyiciydi.

*istimbot: Buharla işleyen, filika büyüklüğünde deniz teknesi, küçük vapur.