2024/03/24

Çikolata Kartlarında V. Mehmed Reşad

Tam 109 yıl öncesi Çanakkale Deniz Savaşı'nın sona erip kara savaşlarının başladığı zamanda, mart-nisan aylarındayız. Bu savaşlar sırasında tahtta hangi padişah vardı, hatırlayan? O padişah; Osmanlı'nın 35. padişahı olarak tahta geçen Sultan V. Mehmed Reşad Han idi.

Veliaht olmasına rağmen, tahttan inene kadar ağabeyi II. Abdülhamid (1876-1909) tarafından Dolmabahçe Sarayı'nda sürekli kontrol altında ve kapalı bir hayat yaşamak zorunda bırakılan, İstanbul'da gezmesi yasaklanıp çok nadiren Balmumcu Çiftliği'ne gitmesine izin verilen Mehmed Reşad. Katledilme korkusu taşıyan abisi başkalarıyla görüşmesini de zinhar yasaklamış, hatta gözleri mavi olduğu için kendine nazar değdireceği korkusuyla onunla yüz yüze görüşmekten bile sürekli kaçınmıştı. 

Kafes hayatı, kardeş katli gibi sorunlara sahip II. Abdülhamid herkesten kuşkulanıp sıkı tedbirlerle yaşayan şüpheci ve endişeli biriydi. 

 Çanakkale Savaşları Araştırmaları Merkezi'nden edindiğim son derece ilginç bilgiler ve görüntülere geçeyim. Şahsen kendisini de bizzat görmüş gibiyim. ^^

Puzzle (yapboz) şeklindeki çikolata kartlarıyla 1. Dünya Savaşı ve Sultan Mehmed Reşad Han görselli büyük boy kart koleksiyonu, efendim. Müze özelliği taşıyan böyle bir merkezde ne işi var, öyle değil mi? 
Çünkü savaş döneminde bu türden koleksiyonluk ticari kartlar, markaların reklamını yapmak ve savaş hakkındaki bilgileri geniş bir kitleye iletmek için ticari ürünlere yerleştirilmiş. Setlerde devlet başkanlarının portreleri, önemli savaşların tasvirleri ve savaş sırasındaki günlük yaşamın temsilleri yer alırken kartların arkasındaki her resme ilgili açıklama eşlik etmiş. 

Arka yüzdeki açıklamanın çevirisi: 
2 Kasım 1914'te Rusya, Türkiye'ye savaş ilan eder; 5 Kasım'da Fransa ve Büyük Britanya, 7 Kasım'da ise Belçika ve Sırbistan. 
 V. Mehmed, Türkiye Sultanı, "Savaş Sırasında Avrupa"dan, Anonim, 20. Yüzyıl, Ticari renkli taşbaskı   

Küçük videoda kendisinin bir hayli kilo aldığı ve zorlukla yürüdüğü görülüyor.
(Ekranı büyüterek izlemeniz önerilir.)

 1909 yılında V. Mehmed ünvanıyla 65 yaşında tahta çıkmıştır. Tahtta olduğu sürede Trablusgarb Savaşı (1911-1912) Balkan Savaşları (1912-1913) ve I. Dünya Savaşı (1914-1918) yaşanmıştır. Osmanlı Devleti 11 Kasım 1914'te İtilaf Devletleri'nin Osmanlı Devletine savaş ilanı üzerine bu devletlere savaş ilan ederek I. Dünya Savaşı'na girmiştir. Sultan V. Mehmed Reşat 14 Kasım 1914'te Cihad-ı Ekber ilanıyla halifesi olduğu Müslüman dünyasını Osmanlı Devleti yanında savaşa katılmaya davet etmiştir.
 
Sultan V. Mehmed Reşad'a Çanakkale Muharebeleri esnasında, 27 Nisan 1915'te Meclis-i Vükela tarafından ''Gazi''lik unvanı verilmiştir. 1917 yılından sonra rahatsızlanan Sultan Mehmed Reşad, aynı yıl Alman İmparatoru II. Wilhelm'in Çanakkale ziyaretine katılamamış, İmparatora Çanakkale'de Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili Enver Paşa eşlik etmiştir. Mehmed Reşad Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından önce, 3 Temmuz 1918'de vefat etmiştir.