Her kentin kendine has bir dili vardır. Sokakta, kahvede, pazarda, okulda duyulur; evde, sofrada, deniz kenarında şekillenir. Bu dil, yalnızca kelimelerden ibaret değildir. Bir bakışın, bir seslenişin, bir esprinin, bir lakabın içine siner. Çanakkale'nin insanı kelimelerle oynar, onları evirir çevirir, yerelden evrensele taşır. Burada bazen vapur beklerken kurulan cümle, bazen sahilde dostlarla edilen muhabbet, bazen de sokaktan geçen bir satıcının seslenişi yeni bir kelimeye dönüşür.
Biz biliyoruz ki, kelimeler sadece iletişim aracı değildir. Onlar aynı zamanda kimliktir, hafızadır, aidiyettir. Kent Müzesi ve Arşivi olarak, kelimelerin halkla iç içe geçmiş bir kültürel değer olduğunu ve gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu sergi, Çanakkale'nin sokaklarında dolaşan kelimeleri bir araya getirerek, kentin ruhunu görünür kılmayı amaçlıyor.
Kostak: Çalımlı, iyi giyinmiş, güzel, yakışıklı
“Hinciki gençle arık oldu mu kendini kostak sanır.” (Şimdiki gençler zayıf olmayı güzellik sanıyor.)
Ve bu yolculuk sadece bizim değil, hepimizin yolculuğu. Bu sergiyle sizleri kelimelerin ardındaki hikayeyi duymaya, Çanakkale'nin gündelik hayatına bir başka gözle bakmaya ve kendi sözünüzü bu sözlüğe eklemeye davet ediyoruz.
Serginin açılışı 18 Kasım'da imiş. Açılışından 1 saat kadar önce Kent Müzesi'nin önünden geçerken tesadüfen gördüm ve merakla içeriye girdim. Sağ olsunlar 'Henüz açılış yapılmadı; ama buyrun gezin'' dediler. Epeydir aynı konuyla ilgili bende de bir hareket başlamıştı. Anneannemden aşina olduğum o kadar çok yöresel sözcük var ki. Bunları bazen bir yere not ediyorum. Etmediğim zaman genellikle hangi kelime olduğunu unutup çok daha sonra hatırlayabiliyorum. İşte bu unutma olayının aslında toplumun genelinde mevcut olduğu, kelimelerin böyle böyle yok olup gittiği geliyor hemen aklıma. O nedenle biriktirmeye çalıştığım o kelimeleri birgün blogda olsun yayımlarsam, yok olup gitmelerini önlemede birazcık olsun katkım olur belki.
.jpg)
Roman mahallesine yakın oturduğum için en çok kapçık ağızlıyı duymuşum:)) senin resimlere bakmadan aklıma o geldi sende de mevcut zaten
YanıtlaSilO kelime tüm Trakya'da yaygın galiba. Skeçlerde falan çok kullanılıyor. Çitlenmiş ayçekirdeğinin elde kalan içi boş kabuğuna ''kapçık'' deniyor. Kızılan kişinin ağzına benzetiliyor:)
SilBurada kadınların birbirine ''Mare'' şeklinde hitabı çok yaygın. İlk duyduğumda sanmıştım ki kadının adı ''Mary'' :))
Merhabalar.
YanıtlaSilEğlenceli Kent Lügatı isimli sergi çok güzel olmuş. İyi bir düşünce. Paylaştığınız için teşekkür ederim. Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim. Gördüğüm kadarıyla daha çok halk ağzı ve argo kelimeler yer almış.
Selam ve saygılarımla.
Merhaba Recep Bey,
SilSerginin ismi ''Kent Lügatı'' . Sergi gerçekten güzel bir düşünce. Sizin de yazdığınız üzere ''halk ağzı'' ağırlıklı. O yüzden hoşa gidiyor. O yüzden eğlenceli bulunuyor.
''Argo kelimeler yer almış'' derken ''Birden fazla argo kelime var'' şeklinde anlaşılıyor. Oysa tek bir argo kelime bile yok. Siz hangi kelimeleri argo zannettiniz merak ettim.
TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı saygın bir müzede onca yetkili böyle bir şeye izin verir mi sizce? Bence yanıldınız.
Selamlar, saygılar.
Bazılarına aşinayım, dizi-filmlerden olsa gerek. Hafızamı yokladım da çevremde bu kelimeleri kullanan biri yok.Çelermek kelimesini belertmek olarak biliyorum daha çok.
YanıtlaSil''maşınga'' ve ''kostak'' ülke genelinde halk ağzı olarak geçen sözcüklerden.
Sil''cabo'' ve ''beya'' için menşei Çanakkale diyebilirim. ''beya'' yahu anlamında neredeyse her cümlenin başına ya da sonuna gelir. ''cabo''yu ise düğünlerde çalgıcılar yüksek sesle ve sıkça kullandığından bilmeyen yoktur:)
çelertmek hiç duymamıştım zaten. belertmek ise ''Gözlerini belertti'' şeklinde aşinayım. Gözlerini sinirli bir şekilde iri iri açtı, anlamında kullanıyorlar.
Çanakkale Kent Müzesi ne hoş sergilere ev sahipliği yapıyor. Buradaki kelimelerin bazılarına aşinayım ben de:) Çünkü Balıkesir yöresinde de kullanılır bazı kelimeler. Kovalak, kostak, sağdıç, dürü, beya, uyuntu :)) neşeli halk dili ;) Teşekkürler, sevgiler Zeugmacığım❤️
YanıtlaSilEvet, gerçekten çok hoş sergileri oluyor Esinciğim. Üst katta şehrin tarihine ait bağış yoluyla gerçekleşmiş kalıcı bir sergisi var ki, Cumhuriyetin ilk yıllarında kadınların giydikleri balo kıyafetlerine kadar sergileniyor. Vaktimiz yeterliyse her seferinde oraya da çıkıyoruz.
SilBalıkesir -Bandırma komşu şehirler. Birbirlerini etkilemiştir mutlaka. Beya ile uyuntu varsa tamamdır :)) Sağdıç ve kostak ülke genelinde bilinenlerden aslında. Buraya özgü ''minim'' diye bir hitap şekli de var, onu unutmuşlar. Ha, bir de yaşı büyük olanlar 5-15 yaş arası kızlara ''N'aptı kız?'' diye güya hal hatır soruyor :)
Velhasıl, yöreye ait sözcükler gerçekten çok eğlenceli Esinciğim. Ben teşekkür ediyorum, sevgiyle. ❤️