30/10/2023

Sergi: Diriliş'ten Kurtuluş'a Cumhuriyete Giden Yol

Cumhuriyetin kuruluş sürecini ve Türk halkının destansı mücadelesini yansıtan özel bir sergide, Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'ndeyim. 

''Diriliş'ten Kurtuluş'a Cumhuriyete Giden Yol'' adlı sergi Cumhuriyetimizin 100. yıldönümü nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü ve Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı'nın katkılarıyla hazırlanmış. 

Özellikle gençlerin ve çocukların milli bilinçlerini güçlendirmeyi amaç edinen serginin küratörü Hisart Canlı Tarih Müzesi Kurucusu ve diorama* sanatçısı Nejat Çuhadaroğlu. 
Hisart Canlı Tarih Müzesi koleksiyonları ile hazırlanan, Çanakkale Savaşları ve Kurtuluş Savaşı dönemine ait tamamen orijinal eserlerin yer aldığı sergide Atamızın Anafartalar Grup Komutanı Miralay Mustafa Kemal ve Gazi Mareşal Mustafa Kemal iken giydiği orijinal üniformalar da sergileniyor. Anlatılmaz yaşanır türden duygularla tekrar tekrar gelip bariz bir heyecan içinde baktım bu canlandırmalara... 

Yine Miralay Mustafa Kemal’e ait subay kılıcı da 108 yıl sonra sergideydi. Nejat Çuhadaroğlu, sergiyi Çanakkale gibi kurtuluş mücadelesinin merkezlerinden birinde açmanın büyük bir onur olduğunu ifade ederken; ülke tarihinin eşsiz mirasını dünya çapında tanıtmayı amaçladıklarını, Selçuklu döneminden başlayarak Cumhuriyet’in ilanına kadar uzanan geniş bir döneme ait zengin bir envantere sahip olduklarını, dünya tarihine yön veren önemli savaşların dioramaları ile orijinal üniforma ve ekipmanlarla donatılmış yüzlerce manken ve canlandırma sergilediklerini de eklemiş.

Gazi Mareşal Mustafa Kemal
(1/1 Ölçek, Canlandırma)
(Üniforma bizzat kendisine ait)

Kurtuluş Savaşı Dönemi Türk Pilot / Kurtuluş Savaşı'nda Kuva-yı Milliyeciler ve sivil halk tarafından kullanılan deri fişeklik ile Kurtuluş Savaşı Döneminde Kuva-yı Milliyeci. Sağdaki, Kurtuluş Savaşı Dönemi cephane taşıyan Türk kadını.

Kurtuluş Savaşı Dönemi cepheye top mermisi taşıyan yaşlı kadın ve torunu 

İnebolu Limanı'ndan taşıdığı cephanelerin ıslanmasını önlemek için sahip olduğu tek yorganı torununun üzerine değil de taşıdığı cephanenin üzerine seren ''Kar sepeliyor. Millet malıdır, nem kapmasın evladım!'' diyen ismi meçhul, çıplak ayaklı ninelerimiz... 
 Milli Mücadele'de ihtiyaç duyulan cephaneleri temin etmek üzere Keskin'de (Ankara) kurulan fişek dönüşüm ve imalatı fabrikasında torunlarıyla yan yana, gece gündüz demeden çalışan ak sakallı dedelerimiz... 

Kendisine verilen emri süresinde yerine getiremediği için mahcubiyetinden ve kederinden canına kıyan, Miralay Reşat ÇİĞİLTEPE gibi komutanlarımız... 

İnebolu ve Trabzon limanlarından kağnı kolları ile cephane sevkiyatı sırasında koşum hayvanlarını kaybeden ve onların yerine geçen kadın ve çocukların zorlu iklim ve arazi koşullarında mücadelesi, İnebolu 1922 
(1/6 Ölçek, Diorama) 

Anafartalar Grup Komutanı Miralay Mustafa Kemal (Atatürk)
(Üniforma kendisine ait)

Din tüccarları en sağdaki resmi tıklasın lütfen. Mustafa Kemal ve beraberindekiler Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışında dua ederken

(23 Nisan 1920) 

'TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN İLK BÜYÜK REİSİ' 
'TÜRKİYE'MİZDE HÜKÜMET ŞEKLİ TAYİN 
ETMİŞTİR: CUMHURİYET
İLK REİS-İ CUMHURUMUZ: GAZİ MUSTAFA 
KEMAL PAŞA HAZRETLERİ

 ''Memleketin içinde ve dışında Türklüğün cellatlığını üstlenen habis başları devirdi.''

Anafartalar Grup Komutanı Miralay Mustafa Kemal'e ait subay kılıcı
Bu kılıcı fotoğraflamayı unuttuğum için 3 Kasım'da yine sergiye gittim. 1 gün sonra sona erecek olan bu anlamlı sergide biraz daha fotoğraf ve bir de video çekip yazıya eklemeye karar verdim. 

Kılıçlar, madalyalar, nişanlar

Mermi isabet etmiş bir postal ve içinden kurşun geçen gümüş mecidiye.


Sergi salonundaki ışıkların en yoğun bulunduğu noktada olduğundan bu fotoğrafın üzerinde çok yansıma mevcut. Ancak, çekilebilecek en iyi hali buydu. Öyle anlamlı bir fotoğraf ki yine de bu sayfada bulunsun istedim. Üstelik sağ altta görüldüğü üzere sergiyi sembolize eden ve üzerinde Osmanlıca yazılar bulunan resimdi bu.
Cumhuriyetin ilk dönemine ait afiş
KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ PROPAGANDA AFİŞİ
'ANADOLU'NUN HARİM-İ İSMETİNDE
PERİŞAN EDİLMİŞ YUNAN
BAŞKUMANDANI GENERAL TRİKOPİS İLE
ERKAN-I HARBİYESİ UŞAK CİVARINDA
BAŞKUMANDAN MUSTAFA KEMAL
PAŞA'YA KILICINI TESLİM EDERKEN'


CUMHURİYETİMİZİN 100. YILI KUTLU OLSUN!

*   *   *

*Diorama: Gerçek veya kurgu bir olay, hikâye ya da anın ışık oyunlarının da yardımıyla üç boyutlu olarak modellenmesi. Sergi amacıyla yapılmış üç boyutlu büyük tablo.