2022/11/14

Siyah Zeytin Hasadı Başladı

Dört gözle beklediğim siyah zeytin hasadı bu haftadan itibaren başladı buralarda. 

Bir ay kadar önce pazara çıkan yeşil zeytinlerden biraz kırma zeytin yapmıştım; ama asıl sele zeytini yapmak için beklemedeydim. Ve beklenen o an geldi. Üç yıl önce keşfettiğim bir tarifle en az 9 ay bekleyebilen doğal mı doğal, leziz mi leziz zeytinlerden sonra gözümüz başka zeytin görmüyor artık. Bir yıl boyunca yetmesi için de en az otuz kilo kadar yapmalıyım. Uyguladığım tarif çok basit olsa bile bu aralar boşluklarım zeytin yapımı ile dolacak. Şimdiden üç büyük kavanoz hazır.

Zeytinlerle bu kadar haşır neşirken aklıma tarihçesi düştü ister istemez. Mitolojik öykülerden ya da filmlerden antik çağlara tanıklık ettiğini bilsem de zeytinin insanlık tarihindeki yeri tam olarak ne zaman başladı? Bu soru, kayda değer ve somut bir veri olarak Santorini Adası’ndaki arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkan 40 bin yıl öncesine ait zeytin yaprağı fosilleri ile yanıt bulmuş. Ancak, o bulgular insanoğlunun ilk zeytin hasadını ne zaman gerçekleştirip besin olarak kullandığını göstermediğinden asıl yanıt halen bilinmiyor. Bence aradan epeyce uzun bir zaman geçmiştir. Devrin insanları ağaçtan kopardığı zeytinin acı olduğunu görünce fırlatıp atmış, acısını çıkarıp yemek ya da yağını çıkarmak kim bilir kaç (yüz)yıl sonra akıllarına gelmiştir.

Yunan mitolojisinde zeytin ağacının yaratılmasıyla ilgili ünlü bir hikâye var. Efsaneye göre ilk zeytin ağacı, bilgelik tanrıçası Athena ile deniz tanrısı Poseidon arasındaki bir yarışma sonucunda ortaya çıkmış. İkili, Attika'nın koruyucusu olma hakkını elde etmek için yarışma başlatıyor. Poseidon, mızrağını bir kayaya fırlatır ve oradan tuzlu su çıkar. Athena da aynı şekilde mızrağını fırlattığında kayadan barış ve bolluğun sembolü bir zeytin ağacı çıkar ve Attika halkını kazanır. Bu durumdan çok etkilenen halk şehre koruyucuları Athena'nın adını verir. Günümüzde o şehrin ismi Atina.

Zeytin ağacının mucizeleri sadece Akdeniz Bölgesi ülkeleriyle sınırlı değil. Eski Mısır halkı, en ünlü ürünü olan zeytinyağını tanrıça İsis'ten bir hediye olarak görmüş mesela. İsis, erken Mısırlıları zeytin ağacının harika meyvesiyle tanıştıran ve onlara zeytinyağı yapmayı öğreten güç olarak kabul edilmiş. Eski Mısır sanatında da zeytinyağı üretimi tasvirleri yapılmış. Keza, mezar eşyaları arasında çok kez zeytinyağı sıkmaya yarayan aletler bulunmuş. Tasvirlerde Firavun Tutankhamun'un zeytin yapraklarından bir taç taktığı ve Firavun III. Ramses'in güneş tanrısı Ra'ya aydınlanma sembolü olarak zeytin dalları sunduğu da gösterilmiş.

Zeytin ağacı en eski yazılı kaynaklarda ''ilk ağaç'' olarak tanımlanmış. Nuh Tufanı'nda da adı geçiyor. Yaprakları hep barışı sembolize etmek için başlık ya da çelenk olarak kullanılmış tarihte. Antik diyebileceğimiz harika meyvesi ise gerçekten mucizevi. Ne mutlu bize ki ülkemizde yetiştiriciliği epeyce yaygın. Bu konuda başka ülkelere benzemiyoruz. Kahvaltılarımızdan eksik olmuyor.

İlk etap üçlüsü :)
Ortadakinin tuzu neden fazla diye düşünürseniz, daha çabuk olması ve en fazla 15 gün sonra yenmesi için. Kavanozda; ama bu bir sele zeytini yapım usulü. Son derece kolay ve sağlıklı bir tarif. Merak edenler yazının altındaki etiketlerden ''zeytin''e tıkladıklarında detaylı bir şekilde anlattığım yazıya ulaşabilir. 

Kalın sağlıcakla...