Manfred Osman Korfmann Kütüphanesi

Ülkemizin sayılı arkeoloji uzmanlık kütüphanelerinden biri olan ve şehrin merkezinde bulunan Manfred Osman Korfmann Kütüphanesi'ndeyim. Bu kadar merkezi bir konumda olduğunu bilseydim şimdiye kadar çoktan ziyaret ederdim burayı. Aynalı Çarşı'ya giriş kapısının hemen karşısındaki Tıflı Cami'nin arkasındaki yoldaymış meğer. Arası 50 metre bile yok. Yukarıdaki iki fotoğrafı caminin Çarşı Caddesi'ne bakan yan kapısından girip arka kısmından çektim. Demem o ki şehre gelip de aklına burayı görmeyi yazmış olanlar için çok bilindik bir noktada. Kütüphane binası, içinde sema ayini izlediğimi ŞURADA anlattığım 1669 yapımı eski Ermeni kilisesinin yanına 1890-1910 yılları arasında inşa edilmiş ve Ermeni Sübyan Okulu olarak hizmet vermiş. 20. yüzyılla birlikte Ermeni cemaati şehri terk edince kullanılmaz olmuş. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Tekel İdaresi tarafından tütün deposu olarak yeniden işlev kazanmış. Tütün deposu da kapanınca yeniden kullanım dışı kalmış.

2006'da belediye tarafından satın alınan bina, Troya kazılarına 17 yıl başkanlık yapan Alman profesör Manfred Osman Korfmann tarafından 2004'te kurulan Çanakkale Tübingen Troia Vakfı’ndan kütüphane olarak kullanılmak üzere istek gelince kendilerine tahsis edilmiş ve 2007'de kütüphane olarak hizmete açılmış. 1970’li yıllardan 2005 yılındaki vefatına kadar ömrünü Anadolu'ya ve Troya arkeolojisine adamış olan Korfmann'ın amacı; Troya'ya ait değerleri korumak, dünyaya yaymak, bu alanda gerçekleştirilen bilimsel ve kültürel çalışmalara ev sahipliği yapmak tabii ki. Vakfın bünyesindeki kütüphane Korfmann'ın kitapları dışında arkeolojiye gönül verenlerin bağışlarıyla oluşturulmuş.

Kütüphane kitaplığı Prof. Korfmann’ın vakfın sorumluluğunda, araştırmacıların kullanımına bıraktığı kitaplarıyla başlamış. Prof. Dr. Hans Jucker ve Dr. Ines Jucker- Scherrer ailesinin özel kitaplıklarının yanı sıra arkeoloji alanında çalışmalar yapan akademisyenlerin ve arkeolojiye ilgi duyan kişilerin kitaplıklarını bağışlamasıyla birlikte kataloğu genişlemiş. Yeni bağışlarla kataloğu güncellenmekte ve kaynak sayısı artmakta olan kütüphane yaklaşık 20 bin basılı kitap, 30 bin dergi ve ayrı basım makale içermekte olup Türkiye’de arkeoloji alanında oluşturulmuş özel kütüphaneler arasında ilk dört içinde yer alıyor. Kütüphane, Troya ve Troas arkeolojisine ait son derece kapsamlı birikiminin yanı sıra Anadolu, Balkanlar, Gürcistan, Avrupa ve genel arkeoloji alanında da kapsamlı kaynaklar barındırıyor. Özellikle de Jucker ailesinin bağışı eklendikten sonra Klasik Arkeoloji alanında dünyanın sayılı kütüphaneleri içine girdiği ifade ediliyor.

Oldukça zengin bir içeriğe sahip olan kütüphane, son derece değerli bir bilim insanı olan ve 1988'den 2005'te 63 yaşındayken hayata veda edene kadar Troya Antik Kenti Kazı Başkanı olan Prof. Dr. Manfred Osman Korfmann’ın vasiyeti ile hayata geçirilmiş bir hazine. Liderlik vasfıyla kazılardaki bulguları yeni teknoloji ve yöntemler kullandırarak sonuçlarını arkeoloji dünyasına benimseten, sağduyulu ve örnek bir kılavuz kendisi. Kaynaştığı bölge halkı ve hatta civar köylerin insanları tarafından da çok sevildiği için “Osman Hoca” ismi verilen Korfmann 2003 yılında Türk vatandaşı olup “Osman” ismini resmi olarak da ismine ekletmiş. Hatta Troya aşkının büyüklüğü yüzünden vasiyeti üzerine Almanya’da bulunan mezarı Troya yönünde yapılmış muhteşem bir insan.

Etkili ve sağlam bir Troya rotası başlatmak üzere Homeros’un İlyadası'ndan yola çıkmalısınız aslında. Öncelik Troya Ören Yeri’nde olmalı. Efsanenin bilimle kucaklaştığı bu arkeolojik yerleşimin etkisi henüz üzerinizdeyken yönünüzü 5 dk uzaklıktaki Troya Müzesi’ne çevirmelisiniz. Müzede, bu 5000 yıllık 9 katmanlı yerleşimin sosyal yaşam, kültür-sanat, teknoloji ve de ekonomisi hakkında bilgiyle donandıktan sonra da istikamet Manfred Osman Korfmann Kütüphanesi olmalı.

Çünkü bu kütüphane size yüzyıllardır ilgi alanı Troya olan, araştıran, bilimsel çalışmalar gerçekleştiren ve fotoğraflayan kişiler tarafından yazılan binlerce kitap sunuyor. Rafların önünde dolaşarak dilediğiniz kitabı çekip Troya'nın büyülü yollarını bilimin ışığında özümsemeniz için.

Köşedeki bu camlı bölüm mesela, derin araştırmalar yapanlar için son derece rahat bir ortam sağlıyor.

Kütüphanedeki bilimsel yayınlar arkeoloji ve arkeolojiyle ilgili yan bilim dallarına ait içeriklere sahip.

Binada görevli olarak tek kişi bulunduğundan ve o da meşgul olduğundan bu üzümlü kadın fotoğraflarının anlamını ya da neden oraya asıldıklarını çözemedim. Bir kez daha gidip sorabilirsem nedenini buraya yazarım. Fotoğraflardaki kadınlar ören yeri civarında yaşayan köylüler olmalı.

Hafta içi 10.00-17.00 saatleri arasında hizmet veren kütüphane lise, üniversite, yüksek lisans öğrencileri ve doktora çalışması yapanlar ile kent tarihi araştırmacıları tarafından aktif olarak kullanılıyor.

Salon kısmında ise Troas Bölgesi kazı ekiplerinin kullanımına uygun çalışma odaları mevcut. Ayrıca; vakıf tarafından başlatılan ve Troas Bölgesi’nde yazılmış olan yüksek lisans / doktora tezlerinin vakıf yayını olarak baskısı yapılarak araştırmacılara katkı sağlaması amaçlanan ''Studies on the Troad'' isimli bir yayın projesi de hayata geçirilmiş.

Başta Manfred Osman Korfmann olmak üzere böyle harika bir kütüphanenin kazanımında emeği geçen tüm arkeoloji sevdalılarına sevgi, saygı ve minnetle...

Görüşmek üzere.