Bir önceki yazıda altın çilek zannettiğim bitkinin içinde bulunan küçük siyah toplara anlam veremediğimden bahsetmiştim. Fotoğrafları için Google Görsel uygulamasından bile ''altın çilek'' yanıtını aldığım bu bitkinin içindekiler neydi?
Düğünlerde ya da özel kutlama gecelerinde tavana asılan kağıt fenerlere benzeyen tohum keseleri olan ve altın çileğe çok benzeyen bu bitkinin bizdeki adı balon sarmaşığı. "Japon Feneri" ve "Yürek Sarmaşığı" da deniyor. Sıcak ve ılıman iklimlerde yetiştirilen bir süs bitkisi. Çiçek haldeyken gösterişsiz ve küçük. İlk zamanlar yeşil renkte olan tohum keseleri sonrasında sarıya ve turuncuya dönüşüyor. Keseler ceviz büyüklüğündeler ve içleri hava dolu.
Şimdi esas konuya gelelim. Kuruyarak sarıya dönüşen tohum keselerinin içindeki küçük siyah toplar, üzerinde beyaz kalp deseni olan çok özel tohumlarmış meğer. Her bir kesenin içinde üçer adet bu özel tohumdan var. Bu nedenle ünlü İsveçli bilim adamı ve botanikçi Carl Von Linna, bitkiye ''kalp tohumu'' anlamına gelen "Cardiospermum" adını vermiş.
Ve şimdi sıkı durun! Balona benzeyen bu keselerin kalplerle işaretlenmiş tohumlarla birleşimi, bu türün yaygın adı olan "nefeste aşk"ın kullanılmasına neden olmuş (love in a puff).
Tropikal Amerika'ya özgü olan bu sarmaşık başlangıçta minik beyaz çiçeklere sahip. Bitkinin her bir parçası tıbbi özellikler taşımakta olup ilaç sanayinde; sindirim bozuklukları, romatizma ve yılan ısırıkları dahil çok çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılıyor.
Tohumun üzerindeki beyaz kalp şeklindeki iz, tohum kapsülüne bağlandığı yerden geliyor. Bitkinin ismi Latincede kalp anlamına gelen kardia ve tohum anlamına gelen sperma'nın birleşiminden...
Bitki küçük beyaz çiçekler halindeyken, 5 - 10 cm uzunluğundaki çiçek sapları üzerinde rulolar halinde duruyor. Kapsüllerin her biri, bir adet siyah küresel tohum içeren üç bölmeye sahip. Tohum, küçük bir ataşmanla ait olduğu bölmeye sabitleniyor ve buradan kırıldıkça üzerinde beyaz kalp şeklindeki o iz kalıyor.
Tropikal Amerika kökenli Cardiospermum halicacabum, 3 m uzunluğa kadar büyüyen ve yaprak döken bir sarmaşık .
Gösterişli hali asla çiçekken değil, ona 'pufta aşk' ya da 'nefeste aşk' adını veren harika kapsülleri elbette...
Kurumuş ve sararmış bir tohum kesesinin içinde bulunan siyah topların üzerindeki beyaz kalplere bakar mısınız? O beyaz kalplerdeki kenar kısmın adeta altın bir yaldızla çevrelenmiş oluşuna?
Tohumların irili ufaklı değil de, her birinin aynı büyüklükte olmaları şaşırtıcı. Üstelik çok şık görünüyorlar :)
Özetle; tohumlar üzerinde taşıdıkları beyaz kalp şeklindeki bu harika izi, tohum kapsülüne bağlandığı yerden alıyorlar. Bir anlamda bağlılık izi...
Kalp tohumu, nefeste aşk...
💚💚💚
* * *
EK
Evde yetiştirmeye çalıştığım hali ve kalpli tarafı asla öne doğru döndürülüp sabit durdurulamayan tohumları Japon yapıştırıcıyla durdurma çalışmaları :) 👇👇
* * *
EK:
7 Mart 2020'de fotoğraflamış olduğum ve asıl o gün altın çilek zannettiğim görüntüsünü buldum:)
Çok iyi bir araştırma yapmışsın ve tohumlar çok güzel.
YanıtlaSilAslında içinden altın çilek meyvesi çıksaydı sorun yoktu. O yüzden araştırdım.
SilTohumlara harika ya...
Bayıldım tohumlara :)
YanıtlaSilBizim botanikçiler hiç bakmamışlar o tohumlara. ''Balon otu'' demiş geçmişler. Gel de kızma:)
SilVayyy...
YanıtlaSilInsanı doğaya hayran bıraktıran bir olay.
Bu sabah bir belgeselde de gülden o kadar çeşit ürünler yaptıklarına şahit oldum.
Misal, yapraklarını tek tek ayıklayıp şekerle bir güzel suyu çıkana kadar harmanlıyor. Sonra ağzı kapalı olsun mayalansın diye kenara kaldırıyor. Ortaya çıkan ürünle bir çeşit mantı yapıp yediler.
Doğaya hayran kalmak için harika bir sebep gerçekten. ''Love in a puff''... Sanırım en çok bu ismi sevdim. İlk gördüğüm yerden bir kez daha geçip biblo yaparım diye sararmış kapsüllerden topladım biraz ve yazıya aktarayım dedim:)
SilOoo.. Lokumunu, reçelini, kremini, çayını duydum da gülden mantı hiç duymamıştım. Bravo cidden.
Ne kadar güzel ve bir o kadar anlamlıymış tohumlar. Doğanın mucizesi.
YanıtlaSilMucize gibi gerçekten. İnsan eliyle çizse o kadar muntazam olmaz o kalpler.
SilDoğal olarak şık, çok güzel:) İsimlendirmesini de ne güzel yapmışlar.
YanıtlaSilKapsül içinde altın çilek beklerken ortaya çıkan minik kalpler.
SilDoğal bir şıklık; ama öyle böyle değil:)
Ne kadar güzel ve özeller, bayıldım :)
YanıtlaSilŞu sıkıntılı günlere rastlaması iyi oldu bence :)
SilBayıldım kalp tohumlarına. Gerçekten doğa ne muhteşem zenginliklerle dolu. İyi ki derinlemesine bakmışsın bu güzel çiçeğin tohumlarına. İyi ki araştırmışsın. Ne güzel bilgiler edindim yine. Çok teşekkür ederim Zeugmacığım. Sevgilerimle ♥
YanıtlaSilGoogle'a ''Love in a puff'' yazıp aratırsan, özellikle görselleri tıklayıp aratırsan neler göreceksin Esinciğim. bu durumu bizden önce yabancılar farketmiş. Bayılıyorlar onlar da:) O değil de, ben bu sarmaşığın budanmış kök kısmını fotoğraflamıştım mart başında. Üzerinde yalnızca sararmış kesecikler vardı, altın çilek olduğuna emin olmuştum. O fotoğrafı da bulursam ekleyeyim hatta:) Bu arada tıpkı benim gibi, bir kişinin daha altın çilek zannettiği bir yazıya rastladım:)
SilNe güzel şeyler yazmışsın yine sevgili Esinciğim, canımsın. Asıl ben teşekkür ederim, sevgiyle ❤