Bir önceki yazıda altın çilek zannettiğim bitkinin içinde bulunan küçük siyah toplara anlam veremediğimden bahsetmiştim. Fotoğrafları için Google Görsel uygulamasından bile ''altın çilek'' yanıtını aldığım bu bitkinin içindekiler neydi?
Düğünlerde ya da özel kutlama gecelerinde tavana asılan kağıt fenerlere benzeyen tohum keseleri olan ve altın çileğe çok benzeyen bu bitkinin bizdeki adı balon sarmaşığı. "Japon Feneri" ve "Yürek Sarmaşığı" da deniyor. Sıcak ve ılıman iklimlerde yetiştirilen bir süs bitkisi. Çiçek haldeyken gösterişsiz ve küçük. İlk zamanlar yeşil renkte olan tohum keseleri sonrasında sarıya ve turuncuya dönüşüyor. Keseler ceviz büyüklüğündeler ve içleri hava dolu.
Şimdi esas konuya gelelim. Kuruyarak sarıya dönüşen tohum keselerinin içindeki küçük siyah toplar, üzerinde beyaz kalp deseni olan çok özel tohumlarmış meğer. Her bir kesenin içinde üçer adet bu özel tohumdan var. Bu nedenle ünlü İsveçli bilim adamı ve botanikçi Carl Von Linna, bitkiye ''kalp tohumu'' anlamına gelen "Cardiospermum" adını vermiş.
Ve şimdi sıkı durun! Balona benzeyen bu keselerin kalplerle işaretlenmiş tohumlarla birleşimi, bu türün yaygın adı olan "nefeste aşk"ın kullanılmasına neden olmuş (love in a puff).
Tropikal Amerika'ya özgü olan bu sarmaşık başlangıçta minik beyaz çiçeklere sahip. Bitkinin her bir parçası tıbbi özellikler taşımakta olup ilaç sanayinde; sindirim bozuklukları, romatizma ve yılan ısırıkları dahil çok çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılıyor.
Tohumun üzerindeki beyaz kalp şeklindeki iz, tohum kapsülüne bağlandığı yerden geliyor. Bitkinin ismi Latincede kalp anlamına gelen kardia ve tohum anlamına gelen sperma'nın birleşiminden...
Bitki küçük beyaz çiçekler halindeyken, 5 - 10 cm uzunluğundaki çiçek sapları üzerinde rulolar halinde duruyor. Kapsüllerin her biri, bir adet siyah küresel tohum içeren üç bölmeye sahip. Tohum, küçük bir ataşmanla ait olduğu bölmeye sabitleniyor ve buradan kırıldıkça üzerinde beyaz kalp şeklindeki o iz kalıyor.
Tropikal Amerika kökenli Cardiospermum halicacabum, 3 m uzunluğa kadar büyüyen ve yaprak döken bir sarmaşık .
Gösterişli hali asla çiçekken değil, ona 'pufta aşk' ya da 'nefeste aşk' adını veren harika kapsülleri elbette...
Kurumuş ve sararmış bir tohum kesesinin içinde bulunan siyah topların üzerindeki beyaz kalplere bakar mısınız? O beyaz kalplerdeki kenar kısmın adeta altın bir yaldızla çevrelenmiş oluşuna?
Tohumların irili ufaklı değil de, her birinin aynı büyüklükte olmaları şaşırtıcı. Üstelik çok şık görünüyorlar :)
Özetle; tohumlar üzerinde taşıdıkları beyaz kalp şeklindeki bu harika izi, tohum kapsülüne bağlandığı yerden alıyorlar. Bir anlamda bağlılık izi...
Kalp tohumu, nefeste aşk...
💚💚💚
* * *
EK
Evde yetiştirmeye çalıştığım hali ve kalpli tarafı asla öne doğru döndürülüp sabit durdurulamayan tohumları Japon yapıştırıcıyla durdurma çalışmaları :) 👇👇
* * *
EK:
7 Mart 2020'de fotoğraflamış olduğum ve asıl o gün altın çilek zannettiğim görüntüsünü buldum:)
