05/12/2020

Karakuş Tümülüsü (Kadınlar Anıt Mezarı)

''Hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması''nın tam ortasındayız. Karmakarışık düşünceler ve can sıkıntısı baskın. Mümkün olduğunca kafamdan uzaklaştırmaya çalıştığım nedeni ise malum... 

Sıkıntıdan albümdeki gezi fotoğraflarını elden geçirdiğim sırada, bir anda geçen yıl baharda gerçekleşen Güneydoğu Anadolu gezimizden bir detay çıktı karşıma. Bloga aktardığım notların arasında olmayan Karakuş Tümülüsü...

Tümülüs, içinde bir ya da birkaç mezar bulunan, üzerine toprak yığılarak oluşturulmuş tepe ya da tepeciklere deniyor, bilirsiniz. Bu gelenek en çok Anadolu'da benimsenmiş. Karakuş Tümülüsü, Nemrut Dağı'na giriş noktası olarak belirlenen ve Nemrut Milli Parkı Koruma Alanı içinde Kadınlar Anıt Mezarı olarak adlandırılan bir kesit. 

Evet, bu tümülüs, devasa tanrı heykelleri dizinine sahip olan ve Kommagene Kralı I.Antiochus'a ait bir anıt mezar olduğu bilinen Nemrut Dağı Tümülüsü'ndeki teraslara çıkmadan önce ziyaret ediliyor. Kommagene Krallık Ailesi'nin bir nesil sonraki kadınlarına ait bir anıt mezar olan Karakuş Tümülüsü de Adıyaman'ın Kahta ilçesi sınırlarında.

Kommagene Kralı I. Antiochus’un oğlu II. Mithridates tarafından annesi Isas adına yaptırılan ve yaklaşık 20 metre yüksekliğinde olan tümülüs Nemrut Dağı yol güzergâhında ve bahar aylarında farklı bir güzellik yaşıyor...

Tümülüsün, güneyinde bulunan 9 metrelik bu sütunun üzerindeki kartal heykeli nedeniyle bölge halkı tarafından ''karakuş'' olarak anıldığı ve ismi bu nedenle aldığı söyleniyor.

Karakuş Tümülüsü, M.Ö 1. yüzyıla tarihlenen Kommagene Krallığına ait bir anıt mezar. Tıpkı Nemrut Dağı Tümülüsü'nde olduğu gibi çakıl taşlarıyla kaplı. Batıda yer alan ve Kral II. Mithridates’in kız kardeşi Laodice ile tokalaşma kabartması bulunan sütun...

Güney bölümündeki sütunun üzerindeki kartal haricinde, doğu tarafındaki sütunlarda arslan ve boğa yer alıyor. Doğu'daki sütun üzerinde yer alan yazıta göre, bu mezarlık II. Mithridates’in annesi İsias, kızkardeşi Antiochis ve yeğeni Aka’ya ait. Doğu, Batı ve Güney yönlerinde dörder sütun yapılmış olmasına rağmen günümüze ulaşan yalnızca dört sütun. Bu dört sütundan biri Batı'da ikisi Doğu’da bulunmakta. Güney’de ise tümülüse adını veren Karakuş var.

Karakuş Tümülüsü'ndeki 2 bin yıllık aslan heykeli UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde ve Nemrut Dağı'nın ünlü arkeoloji eserlerinden. Almanya'ya kaçırılmaya çalışılsa da başarılamamış. Fakat bilinmeyen kişiler tarafından bir bölümü kırılmış ve tahrip edilmiş.

Tümülüste en çok dikkatimi çeken bu sütun oldu. Kadınlara ait bir anıt mezarda böyle bir sütun. Kralın kızkardeşi ile el sıkışmasının bu denli önemsenmesi ne muhteşem!

Stel üzerindeki el sıkışma sahnesi...

Açık alanda oluşu nedeniyle aşınmalar yaşamasına rağmen hâlâ göz dolduran II. Mithridates'in kız kardeşi Laodice ile el sıkışma sahnesi

.Doğu sütununda aslan ve kartal heykel kalıntıları, batı sütununda tokalaşma steli, yerde aslan heykelinden kalan parça. Sağdaki sütunun üzerindeki ise başı düşen boğa heykelinden kalan parça.

Bu bölgeyi gördükten sonra sıra geliyor Kral I. Antiochus'un tanrılarla birlikte devasa heykellerinin bulunduğu Nemrut Dağı'ndaki o muhteşem teraslara çıkmaya... 

Sağlıkla ve sevgiyle...