09/02/2021

''Umarsız''ın Anlamı ''Umursamaz'' Değil

Bugün iyice anladım ki, dilimizdeki anlamı yanlış bilinen kelimeler listesinin başında açık ara ''umarsız'' kelimesi geliyor. O kadar bariz bir gerçek ki bu. Çünkü çok sık kullanılıyor ve yanlış kullanılıyor. 

Her şeyden önce insan anlamını bilmediği kelimeyi neden diline dolayıp fütursuzca sarfeder ki? Entelektüel görünmenin gereği falan mı yoksa? Eğer öyleyse fena halde tökezliyoruz, bunu bilelim. Nereye baksanız, nerede duysanız yanlış. En iyimser yaklaşımla kelimenin anlamını 100'de 90 yanlış biliyor. 

Oysa dilimiz çok zengin. Ne söylemek istiyorsak, belirtmek istediğimiz anlamı karşılayan bir sürü sözcük var. Onlardan seçsek? Kolay olanı seçmek varken bu özenti niye?  

Birileri kullanıyor diye yanlışıyla beraber almış kabullenmişiz. Halbuki sözlüğü açıp bir baksak kaç dakika sürecek? Yeni öğrendiğimiz bir sözcüğün anlamını gözümüzle görüp emin olsak ve işte ondan sonra dilediğimiz zaman, dilediğimiz kadar kullansak. Bu çok mu zor? O halde : 

''umarsız'' kelimesinin anlamı ''umursamaz, umursamayan, vurdumduymaz'' değildir.  

''umarsız'' demek ''çaresiz'' demektir. 

Bulmaca çözenler iyi bilirler. UMAR çare demektir. UMARSIZ ise çaresiz 

 Sonuç olarak; umarsız ve umursamaz birbiriyle hiç ilgisi olmayan taban tabana zıt iki kelimedir. 

Kullanımını yanlış bilenler üzülmesin sakın. Bugün yaptığım ufak çaplı araştırmada ünlü şair ve yazarlardan, gazete başlıklarından bile öyle örnekler çıktı ki karşıma. Durum çok vahim. Bakın şurada bir şiir var:
 
''Dikbaşlı yürüyüşlerin olmalı. / 
Her aşkı feda edebilecekmiş gibi duran/ 
Çelik bir kalp taşıyormuş gibi asi, /
Umarsız ve ifadesiz bakışlarla yürümelisin. / 
Fakat hiç kimse bir yaprağa / 
Gözyaşı dökebilecek olmanı anlamamalı. /
Güçlü ve direngen yürüyüşlerin olmalı./
 Tarık Tufan

Ve şurada da kedilerle ilgili bir gazete haberi:)


 Kalın sağlıcakla...

24 yorum:

  1. Adsız9/2/21

    Konuşurken arada ingilizce kelimeler kullananlar var ya, işte onlar beni deli ediyor. Bir de kelimenin Türkçesini hatırlamayanlar var. O yüzden Ingilizcesini söylüyorlarmış :) Neler, neler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ''Check in yaptım'', ''Bu beni irite eder'' gibi değil mi? Bu tarzdan ben de hiç hoşlanmıyorum. Dil diye bir şey bırakmıyorlar. Hadi onlar İngilizce. Türkçeyi böylesi karıştırmak neyin nesi?

      Sil
  2. Baştan biraz alışmıştım ama üzülmeyin deyince toparladım tekrar :-) Entel görünmeye çalışmaktan ziyade iki kelimenin kökü ve benzerliği sanırım yanlış kullanıma sebep olabiliyor :-) Bilgilendirme için sağolun, artık yanlış kullanmayacağım, kendi adıma tabi 🙏

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Blogger arkadaşlarımda hiç rastlamadım. Henüz sizde de rastlamamıştım. Umarım sizi kırmadım:/ Sözcüğü sosyal medyada bir aratayım dedim. Durum gerçekten kötüydü. Bu yazı öyle ortaya. Belki birgün ben de bir yanlışımı benzer şekilde görür ve değiştiririm. Tıpkı şapkalı a'larımı değiştirme öyküm gibi buraya da yazarım. Nazik açıklamalarınız için ben teşekkür ederim. Saygıyla...

      Sil
    2. İnanın kırılmadım, tam tersi bu tip konuların daha çok dile getirilmesi taraftayım. İnsanın okuyan, araştıran arkadaşları olacak ki bazı şeylerin farkına varacak, öğrenecek. Öğrenmenin yaşı yok :-) Keyifle okudum ve yeni yazılarınızı da merakla bekliyorum 🙏

      Sil
    3. Buna çok sevindim. Asıl sizin gibi arkadaşları olacak insanın; zerre kapris barındırmayan, sağduyu sahibi, anlayışlı. Aynı zamanda donanımlı. Keyifle ve merakla okuduğum yazılarınızdan ben de bilmediğim çok şey öğrenmekteyim. Çok teşekkürler, selamlar.. 🙋🙏

      Sil
  3. Şiirde aslında üstteki cümle olmasa imiş, gayet yerinde bir kelime olacakmış.
    :))
    Kendimi düşündüm de ne manada kullanıyorum diye, karar veremedim. Fazla kullandığım bir kelime değilmiş.
    Bilgi için de teşekkürler.
    Aklımda olsun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet, şiir güzel ama o kelime göz tırmalıyor ne yazık ki:)
      Ben hiç kullanmamışım galiba. Demek ki ''çaresiz''i kullanmakta olduğumdan değiştirmeye gerek görmemişim. Teşekkürler benden.

      Sil
  4. Doğru bildiğimizi sandığımız kelimelere *1 diyorsun! Teşekkürler bu bilgi için

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim. *1 ne demek bunu bilmiyorum mesela:)

      Sil
  5. Önemli bir noktaya parmak basmanız bir yana üzülmeyelim diye örnek vermişsiniz ya takdir edilesi bir yazıydı. Elimden geldikçe dikkat ediyorum ben de yazılarımı yazarken. Bilmediğim yazılışları, kelime anlamlarını araştırmaya. Tabii bazen gözden kaçabiliyor ama bu sayede öğrendiğim çok şey oldu. Kediler mi... Kediler yine bildiğimiz gibi UMARSIZ :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nokta atışı! Siz de çok doğru bir noktaya parmak basmışsınız. En altta gösterdiğim örnekler olmasa böyle bir yazı yazmayacaktım. Okuyanları kırmadan çok bariz bir yanlışa dikkat çekmek istedim özünde. Çok teşekkür ederim. Hepimizin yanlışları olabiliyor, olmaz mı? Minimuma indirmek için ben de sürekli araştırır, gözümle görmeden rahat etmem. Haha:)) Kediler 2000 yıl öncesi de çok tatlıymışlar:)

      Sil
  6. Gün geçmiyor ki, yeni bir şey öğrenmeyelim :))) Bugün de bilgilendik hocam sağ ol :) Bir de Bir çare, kalıbı var mesela oda değişik anlamlarda kullanılabiliyor, oda çaresizlik anlamı taşıyor galiba

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Estağfirullah, ne demek:) Bu kelimeyi özellikle kullandım. Çünkü sürekli ''estağfurullah'' şeklinde yazılışının yanlış olduğunu ben de bir yerden öğrenmiştim:)
      ''biçare'' sözcüğünden bahsediyorsun. Evet, Farsça bir sözcük. ''umarsız'' anlamı var. Yani çaresiz. Bingo!:))

      Sil
  7. Anlam hataları, imlâ hataları... O kadar çok yapılıyor ki artık. Ve en kötüsü, hata yapanın bunu düzeltmeye çalışana olumsuz tepki vermesi. Artık durum bu maalesef.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok fazla yapılıyor hem de. Kelimeleri kasıtla bozmalar, seslileri kaldırıp ''cnm, tmm, kib bye'' demeler. Ne oldu böyle ben de anlamıyorum. Dilimizi bozmak için troller çalışıyor diyeceğim artık, o derece. Düzeltmeye çalışanlara Twitter'da rastlıyorum bazen. Tepki alıyorlar hemen, çok haklısın.

      Sil
  8. bilgi için sağol arkadaşım düzelteceğim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim. ''Hep birlikte en iyiye'' sevgili Özlem. Sen de sağ ol.

      Sil
  9. Kelimeleri kullanırken dikkat etmeye çalışırım :) Bulmacalar çok işe yarıyordu, sözlükler çok kullanılırdı ama şimdi maalesef çözemiyoruz. Çünkü gazete alma alışkanlığımız kalmadı, ne yazık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gazete alışkanlığı konusunda çok haklısınız. Bulmaca çözmek en büyük zevklerimden biriydi. Cumhuriyet ve Radikal'in bulmacaları favorimdi. Öyle ezberden çözüp bitirmezdim tabii. Sözlükten de yardım alıyordum. Geliştirici bir hobiydi. Sonrasında netten biliyormusun.net adlı siteden yarışma türünde çok zevkli bir bulmaca olayı keşfettim. Epeyce bir yarıştım orada. Çok keyifliydi. Belki halen vardır.

      Sil
  10. Ben de umursamaz anlamında biliyordum. Artık böyle olmadığını biliyoruz en azından :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu kelimenin zannettirme özelliği çok yüksek maalesef:)

      Sil
  11. 😍😍 Oyy. Şeflerin en güzeli gelmiş. Epeydir bloglarda görünmüyordun Ausecim. Endişelenmeye başlamıştım. İyisin ve keyfin yerinde şükür.
    Söylediklerinde çok haklısın. Evet ya, oluyor tabii. Benzer kelimeler karışabiliyor. Mesela regal ve legal de çok karıştırılır ama bu derece değil. Anlamından emin olmadan kullanmamalı. Dedim ya; ''umarsız'' zirvede oturuyor:) Şunu yazmayı baştan beri unutmuşum. Geçen hafta TGRT BELGESEL açık. Keçileri anlatıyorlardı. Cümlelerden biri neydi biliyor musun? ''Umarsızca zıplıyorlardı.'' 😂😂😂 Tekrarına rastlayan bir zahmet izlesin. Yazıyı belki düzeltilmesinde katkım olur diye yazdım. Bir kişi bile farketse kâr.
    Senin de okuyan gözlerine, yazan ellerine sağlık canım Ausecim. Sevgilerle 💖💖💐💐

    YanıtlaSil
  12. Kanalın adını yanlış yazmışım bu arada. TRT BELGESEL olacak. Belgeselin metnini kim yazdıysa artık. Ya okuyan? Ya yönetmen? Kimsenin haberi yok. Hahah:)) Keçilere bak sen:))
    ''Belki düzeltilmesine katkım olur'' derken, belgesele değil tabii. Genel anlamda söyledim:) Kendini çok yorma bu arada. Aralarda bol bol dinlen Ausecim. Yazın harikaydı bu arada. Ellerine sağlık Ausecim Esuam:)💖

    YanıtlaSil