2023/09/26

Michelangelo'nun Büyülü Elleri 💫

Hiç hesapta yokken, bugün blogda gerek Hıristiyanlık gerek sanat tarihi açısından son derece önemli yere sahip bir şahesere yer vermek istedim. Bunun nedeni ise sosyal medyada gördüğüm bir videodan fazlasıyla etkilenmem ve bu videonun blogda da bulunmasını istemem.

Biliyorsunuz ''şapel'' küçük kiliselere verilen addır. Bahsettiğim şaheser Papa IV. Sixtus tarafından inşa ettirildiğinden ismi Sistine (Sixtine) Şapeli. Vatikan‘ın merkezindeki St. Peter Bazilikası'nın bitişiğinde. Barındırdığı olağanüstü fresklere rağmen son derece basit bir mimarisi olan, dikdörtgen formda, oldukça sade bir plana sahip şapelin yüksekliği 20 metre, uzunluğu 40 metre, genişliği ise 13,5 metre. İncil'de bahsedilen Kudüs’teki Hz. Süleyman tapınağı ile aynı modelde ve aynı ölçülerde inşa edilmiş. 1475-1480 yılları arasında Giovanni de Dolci’nin gözetiminde mimar Baccio Pontelli tarafından tasarlanmış. İlginçtir ki yapımına başlanan 1475 yılı aynı zamanda şapelin tavanına yaptığı olağanüstü freskolarla damgasını vuran Michelangelo’nun doğduğu yıl.

Şimdi gelelim Sistina Şapeli’nin tavanına. Şapelin duvarları Botticelli, Ghirlandaio gibi döneminin en ünlü ressamları tarafından boyanarak süslenmişti. Fakat tavanda herhangi bir süsleme yoktu. Aradan uzun yıllar geçtikten sonra IV. Sixtus’ un torunu olan Papa II. Julius şapelin bomboş olan tavanının da süslenmesini istedi. Ve bu görevi Michelangelo’ya verdi. Ancak, Michelangelo kendisinin ressam değil heykeltıraş olduğunu belirterek söz konusu görevi kabul etmedi. Papanın vazgeçmeye niyeti yoktu. Baskın ısrarlarıyla Michelangelo'yu tavanı boyamaya ikna etmiş, duvarlardan sonra tavan da boyanıp süslenmeye başlamıştı bile.

Michelangelo kendisine yardım etmeleri için Floransa’dan yardımcılar getirdi. Daha sonra döneminin en meşhur ressamlarıyla kendisini şapele kapatıp yanlarına kimsenin gelmesine izin vermedi. Çalışacakları ince ve uzun tavanın eni yaklaşık 14 metre, boyu 41 metre civarındaydı. Michelangelo, tavandaki eserleri yaparken kendi kurduğu iskelenin üzerinde yere paralel ve sırtüstü yatar pozisyonda çalışmış, 300'den fazla değişik figür içeren devasa çalışmanın tümünü 1508 ile 1512 yılları arasında tamamlamıştı. Tavanın tüm planı ve boyama işleri ile bizzat ilgilendi. 4 yıl boyunca tavandaki devasa freskoyu tek başına yaptı. Öyle ki boyarken sürekli yukarı baktığından daha sonraki hayatında bir mektup geldiğinde okumak için kafasını geriye doğru atıp mektubu havaya kaldırarak okuyabildiği anlatılıyordu.

Video: @pedrojasmarta

Video: @Culture_Crit 
Kendisinin yalnızca heykeltıraş olduğunu belirterek şapelin tavan süsleme işini kabul etmek istemeyen Michelangelo’nun resim alanında da en büyük dehalardan biri olduğu ortaya çıkmış böylece. 
Sanatçı olmak, sanatçı ruhu taşımak bambaşka bir şey vesselam. Yaklaşık 340 figürden oluşan şapelin özellikle de tavanındaki olağanüstü sanata, baş döndüren büyüleyici güzelliğe bakar mısınız?

Görsel: @nickanthonydab
Sistina Şapeli’nin tavanına yaptığı iki freskoda Hz. Adem’in yaratılışından Kıyamet Gününe kadar bütün insanlık tarihini resmeden Michelangelo, yüzyıllar boyunca birçok sanatçıya ilham vermiş aynı zamanda. Örneğin; Goethe'nin Faust adlı eserinde Dr. Faust’ un ölümünden sonraki sahneleri bu freskten faydalanarak yazdığı kesin olarak biliniyor.

Kim bilir, belki de birgün Vatikan'a kadar gidip dünya gözüyle görebilmek de vardır kısmette. 

Michelangelo Görsel: leadmin.org