Bu cümlenin ''Evde kadınım var,'' versiyonu da var, biliyor musunuz? Duyduğum gün ölesim gelmişti hatta. Eline üç-beş kuruş veriyor diye iyelik eki kullanıyor bayan sahip, bakar mısınız, ''kadınım''mış! Kendi temizliğimi kendim yaparım ben. Üst insan konumuna girip böbürlenmeden, kendimi bir halt zannetmeden, üstelik içime sine sine yaparım o temizliği. Hem ben yurt dışında yaşayanlarda da benzer bir uygulama duymadım, görmedim. Bugün biraz araştırdım da, tüm ülkelerde insanlar kendileri temizliyor evlerini. Hatta Almanya'da merdivenler için bile genellikle temizlikçi tutulmayıp oturanların sırayla temizlediğini, profesör olsan bile ayrıcalığının olmadığını anlatmıştı bizim akrabalar.
Ancak, hangi tarzda yapılmış olursa olsun, kişisel birer yaşam alanı olan ve ihtiyaçlarımız doğrultusunda hizmet veren evlerimizin, başka bir deyişle ''yuvalarımızın'' temizliği tüm dünya tarafından önemseniyor. İşte bu nedenle; genelde karasal iklimleri nedeniyle kışları soğuk geçiren Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa'da yaygın olan, ilkbahar gelip havalar ısındığında evin dip köşe iyice temizlendiği ve ''bahar temizliği'' olarak adlandırıldığı uygulama doğmuş: Spring cleaning.
Elektrik süpürgesi henüz icat edilmediğinden 19. yüzyıl öncesinde bu bölgelerde bahar temizliği ve özellikle tozlardan kurtulmak için en iyi zaman mart ayı imiş. Çünkü hava ancak o zaman pencereleri ve kapıları açacak kadar ısınıyor. Böceklerin sorun yaratabileceği kadar sıcak da değil. Şiddetli rüzgârların tozu evin dışına taşıyabileceği de hesaba katılıyormuş. Yılın bu dilimi aynı zamanda kömür ocaklarının çalışmadığı, fırının duvarlara ve mobilyalara bıraktığı isin yıkanabileceği zaman.
Bazı kültürlerde ise yıllık temizlik kış aylarında, yılın sonunda gerçekleşiyor. Misal, Japonların osouji yani “büyük temizlik” anlamında, kökeni eskiye dayanan bir ritüeli var. 31 Aralık'a kadar gece yarısından önce bitirilmesi gerekiyor. Ne de olsa, her türlü kir, toz veya dağınıklık yeni yıla sizinle birlikte girecek ve bu yeni bir başlangıç yapmanın en iyi yolu değil!
Osouji, Edo dönemine kadar uzanıyor. Japon evlerinde, evi yıl boyunca giderek daha isli hale getirecek bir ocak veya ateş sobası yaygınmış. Tıpkı Edo Kalesi'nin Aralık ayında temizleneceği gibi insanlar kendi evlerini temizlemeye başlamışlar. Osouji, yeni yıla arınmış bir enerjiyle başlayabilmeniz için -kelimenin tam anlamıyla ve mecazi olarak- tüm yüklerden kurtulmak demek. Bu aynı zamanda İskoçya, İrlanda ve Kuzey Amerika'da da yaygın bir uygulamaymış. Neo-Paganlar arasında temiz bir manevi sayfa ile yeni bir döngüye başlamak adına bazen ilkbahar ve sonbaharın başlangıcında iki yılda bir ekinoks temizliği yapılıyor.
Bahar temizliğinin adı üzerinde; ilkbaharda bir evi derinlemesine temizleme uygulaması olsa da, ağır hizmet, temizlik veya organizasyon işletmeleri için mecazi olarak da kullanılıyor. Bir denetim ya da teftiş öncesi işlerini düzene sokan bir kişi için ''Bahar temizliği yaptı'' denebiliyor.
Bazı araştırmacılara göre bahar temizliğinin kökeni İran Nevruzu'na kadar uzanıyor. İran yeni yılından hemen önceki khaneh tekani (evi sallama) uygulaması da Nevruz festivalinin bir parçası. Aslolan ise halı yıkama, evi boyama, avlu ve çatı katını temizleme gibi arındırma detaylarıyla, Zerdüştlerin kötülüğü iyilik krallığından uzak tutma amaçlı bir önlem olarak temizlikle arındırma fikrinden kaynaklı. Perdelerden mobilyalara kadar evde ne varsa titizlikle temizleniyor.
Hiçbir şey, neredeyse pırıl pırıl parıldayan, tertemiz bir eve gelmek kadar huzur verici olamaz. Baharın gelmesiyle kuş cıvıltıları, bahar çiçeklerinin baş döndüren kokuları eşliğinde evimizi kışın izlerinden kurtarıp yaza hazırlamanın; temizlenme, arınma ve yenilenme duyguları içinde temizlik yapmanın tam vaktidir o halde!
İşe başlamadan önce lekeleri, kiri süpürmek, zeminleri parlatmak ve daha fazlasını başarmak için güçlü temizlik ürünlerine sahip olduğumuzdan da emin olmalıyız ki fazladan enerji harcamayalım.
Kolay gelsin hepimize...
Kolaylıklar gelsin sevgili komşucum. Bu Şaşkın da kendi temizliğini kendi yapargillerden. Tek sıkıntı arada Sonsuz Temizlik Döngüsü çukuruna düşmesi. Frekansı iyi ayarlamak çok möhim. :))
YanıtlaSilBu tip hizmetleri özellikle batı Avrupa ülkelerinde almanın maliyeti çok yüksek. Ancak sadece temizlik özelinde de değil, aslında her işlerini kendi yapan/yapabilen bireyler olarak yetiştirilme kültürlerinden geliyor bu, benim gördüğüm. Birey olarak sorumluğu alma ve bunları küçümsenecek bir iş olarak görmeme kültürü. Dolayısıyla kendi yapamayan ya da yapmak istemeyen de ücretini layıkıyla ödüyor. Balkan ülkelerini ise dışında tutmak lazım. Onlarda da bizdeki gibi çocuk yetişkinler kültürü ve ucuz iş gücü söz konusu.
Almanya'da katıldığım Almanca kursunda meslekleri konuştuğumuz bir gün "apartman görevlisi" vardır bizde diye anlatmıştım da anlayamamışlardı o nasıl iş. Değil apartman merdivenlerinin, sokak kapısı önündeki karların bile sırayla temizlendiği bir kültürde apartmanda "çöp toplayan, temizlik, alışveriş falan yapan biri olmasını" şaşkınlıkla dinlemişlerdi. Dışarıdan şöyle bir bakınca aslında ayranımız yok içmeye ama elimizi de sürmeyiz bir takım işlere. :))
Hoş geldiin,çok teşekkürler can komşum, bu detaylı yorumun çok mutlu etti beni. Yazan ellerine sağlık. Avrupa görmüş, orada yaşamış biri olarak yazdıkların çok değerli. Bak bir konuda daha benzerlik çıktı:) Ders, sınav vb durumlarda odaklanma yerine başka işlere ışınlanıp son an'a bırakmak gibi, bazı konulara da sonsuz odaklanma durumu bende de var. Frekans möhim ama onu ben de iyi ayarlayamıyorum hiç sorma:)) Balkan ülkelerindeki ucuz işgücünün etkileri bizim ülkemizde bile etkin. Moldova'dan özellikle. Sözlerini aynen onaylıyorum. Özellikle Almanlar çok istikrarlı ve disiplinli bir millet. Durum sadece temizlik konusunda değil elbette. Her işlerini bireysel olarak yapabilme kültürü geliştirmiş olmalarından. Bizim millete bir bakacak olursak, geneli en az 10 yaşına kadar çocuğu okula giderken eşlik eder, getirir-götürür. Dahası sırt çantasını da taşır ki yorulmasın. Oysa 5 yaşındaki bir Alman çocuğuna valizini kendisi taşıması gerektiği öğretilmiştir. Apartman görevlisi konusundan hiç haberim yoktu. Demek bilmiyorlar mıymış? Ama ne kadar haklılar aslında. Bir de, oturanların çoğu uşağı zanneder o görevlileri. Hatta emirler yağdırır ya da azarlarlar. Tam da dediğin gibi ayranı yok içmeye görüntüleri. Almanlar görselerdi bir de, kim bilir şoka girerlerdi. Doğalgaz geldiğinden beri azaldı neyse ki o tür nahoş görüntüler. Yaz yaz bitmez sevgili komşucum bu konu aslında;))
SilBu sene taşınırken yapmış oldum o temizliği :) Ama taşınmasam da şubat ortasından itibaren bi çekmece dökme, kapı cifleme moduna giriyorum, genetiğime mi işlemiş ne :D Cam, koltuk ve halı silmek için yardıma ihtiyaç duyuyordum, koltuklara örtü diktirdim, çıkartıp yıkıyorum, halıların çoğu makinada yıkanıyor, büyükleri de halı yıkama şirketine gönderiyorum, camlar için de mıknatıslı bir silme aleti aldım, çok mükemmel yapmıyor ama tozu pisliği alıyor işte. Yeter gider :)
YanıtlaSilKolay gelsin.
Ah Handan, aslında yazarken aklıma hep sen geldin. Her şeyin sil baştan temizlendi ve düzene girdi. Eşyaların yerleri değişip odalar yeni bir tarza kavuştu. Güle güle oturun tekrar. Yepyeni ve bambaşka bir ortamda tertemiz, düzenli ve keyifli bir ortam yaratmak gibisi yok:) Çekmeceler hiç kullanmasan bile ne çabuk dolup taşıyor. Onu ben de yapıyorum ve zevkli aslında:) Koltuklarda örtü bende de var. Halılar bir şekilde hallolup gidiyor. Bu sene fazla halı bile kullanmadım.Hem giysi hem eşya konusunda gitgide minimalist bir yaşama doğru gidiyoruz bakalım. Avrupa'da millet 40 metrekare evlerde yaşıyor ne iyi yapıyor aslında:)
SilÇok teşekkür ederim. Sana da kolay gelsin.
"Bahar temizliği" nin altında böyle bir geçmiş olduğunu bilmiyordum:) Açıkçası neden bahar temizliği dendiğini de bilmezdim, hatta zaten hep temizlik yapılıyor, neden böyle birşey denmiş diye de arada aklıma gelirdi:) Kolaylıklar diliyorum. Bizim buralara inşallah bahar gelirse bizde de yapılır mutlaka:)
YanıtlaSilAslında yanıtı çok basitmiş değil mi:) Kışın kapı pencere kapalı. Hava soğuk ve insanlar soba, ocak, şömine vb yakıp ısınmak ve yemek yapmak zorunda. Yakılan ateş is çıkarıyor, her taraf isten kirleniyor en başta. Kapalı ortamlarda sigara da içiliyordu bir zamanlar. Sigara içilen odaların hem boya badanaları hem perdelerinde gözle görülür bir renk kararması ve sigara kokusu olurdu hatta. Oradan da belli. Bugün yarın sizde ve annenizde de yapılır, çünkü hem bahar hem bayram temizliği olacak bu kez. Sizinkilere de kolay gelsin. Çok teşekkürler:)
Sil