17/05/2022

Alışverişte Etiket Tuzağı

Bugün gazetede benim de çok kez dikkatimi çekip afallamama neden olmuş bir habere rastladım. En son semt pazarında başıma gelmişti. Tezgâhın birinde pırıl pırıl parlayan şahane çilekler fark edip üzerindeki etikette de 15 TL yazdığını görünce pek sevinmiştim. 

Bir de baktım, o rakam yarım kilosunun fiyatı. ''yarım'' kelimesini fark edilmesin diye çok küçük yazmışlar. Çünkü hedef kitle dalgın ya da dikkatsiz müşteriler.

Dalgınken gidip ''İki kilo tartar mısınız?'' desem adam tartışmasız çok sevinecek ve tartacak. Ödeme esnasında itiraz gördüğünde ''İşte orada yazıyor'' diye etiketteki ''yarım'' kelimesini gösterip 60TL'yi cebine koyacak. O aşamaya kadar gelen müşteri aldığı ürünü geri döktürmez ki artık. ''Dikkat etmemişim, adam haklı,'' diye utanır. Satıcının hain tuzağına düşer.

İşte bugünkü haberde Antalya Tüketiciler Birliği Başkanı vatandaşa küsuratı daha küçük yazılan ve 'yarım kilo' ifadesi bulunan etiketleri zabıtaya şikayet etmesini tavsiye ediyordu. Başkan, bu tür etiketlerin tüketiciyi yanılttığını ve aldattığını, konuyla ilgili yönetmelik olduğunu belirtmiş ve demiş ki "Tüketici etiketi fotoğraflayıp, Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurduğu takdirde yapılan inceleme sonrası küsurat iade edilir. Bu kural, tüketicinin korunmasına yönelik kanunda belirtiliyor. Bu yasa yeni değil. 15'inci yüzyılda, Yıldırım Bayezid döneminden itibaren devletin fiyatları düzenleme ve kontrol etme hakkı var.''

Ne kadar şaşırdım bu habere. Konuyla ilgili kanuna rağmen hızla yayılan böyle aldatmaca bir uygulama var. Hem de fiyatlar ateş pahasıyken, vatandaş taneyle alışveriş edecek kadar geçim sıkıntısı içindeyken.

Girişte kullandığım görsel mi? Benzer bir aldatmacayla ilgili. İsim vermeyeyim, Ekim 2019'da, İsveç kökenli bir giyim firmasının şubesinde fotoğraflamıştım. Çünkü o fiyatın etiketlenmesindeki acayipliği anlatan bir yazı yazacaktım. Kısmet bugüneymiş. Bu arada, gördüğünüz fiyat dolara endekslenip kim bilir kaç TL'ye çıktı.

Bu etikette gördüğümüz yöntemin tüm giyim mağazalarında kullanıldığına hepimiz biliyoruz zaten. TUZAK ETİKET diyelim adına. 1.000 TL değil, 999 yazılacak illa. 9.000 değil, 8.999 TL olacak. Bu kısım çok normalmiş gibi uzun yıllardır yürürlükteydi zaten. 'DEN İTİBAREN çıktı bir de son üç-beş yıldır. Boyut olarak daha küçük ve mümkünse en alta yazılacak. Üstelik etikette yazan fiyat oradaki ürünlerin ya birkaç tanesinde var ya da hiçbirinde yok. Orada asılı olanlar çok daha pahalı. Maksat seni oraya kadar getirip, ürün inceletmek. Pardon yemlemek... 

Sözün özü; bugünkü haberden sonra bahsettiğim uygulamanın da kanuna aykırı olduğuna yürekten inandım. Bu tarz etiket kullananları gördüğüm yerde uyaracağım.