Adını 17. yüzyılda yaşamış Fransız botanikçi Pierre Magnol'dan alan ağacın muhteşem çiçeklerinin aşkın asilliğini ve saflığı temsil ettiği söylenir. Bu nedenle Batıda bir gelenek olarak gelin buketlerine dahil edilirler. Dört mevsim yeşil rengini koruyan parlak ve iri yaprakları olan bitkinin beyaz haricinde mor, sarı ve kırmızı renkte çiçek açan türleri var. Her çiçeğin bir efsanesi vardır hani. Manolyanın da yan kısmında büyüyen bir açelyaya âşık olduğu ve aşkına karşılık alamadığı rivayet ediliyor. Bu nedenle tam olarak açmış bembeyaz, kocaman yapraklarının, üzüntüden kalbinin ikiye bölünerek gövdesinden kopuşunu temsil ettiği söylenmekte. Görüntü olarak göz önüne alındığında gerçekten de hayli etkileyici. 💔
Yaşadığınız çevrede manolya ağacı yetişiyorsa, siz de heyecanlı bir hobi olarak minik manolya fideleri yetiştirmek istemez miydiniz? Birkaç yıl önce sosyal medyada manolya çimlendirmek üzerine ünlü isimlerin katıldığı etkinlikler düzenlenmiş, ancak benim biraz geç haberim olmuştu. Bu yıl tam da şu sıralar tohumları elde etme zamanı. Eğer bu tohumlardan bulabilirseniz benimle birlikte siz de başlamak istersiniz belki. O nedenle detayları burada paylaşacağım.
Ben bu yıl 27 tane tohum buldum. Buldum demek uygun bir terim olmadı aslında. Kırmızı bir deriyle kaplı ay çekirdeğine benzeyen tohumlar ağacın altına dökülmüş, toplamam için hazır halde beni bekliyorlardı. Manzara, çimlendirme girişimine hemen başlamam gerektiğini söyleyen ulvi bir mesaj gibiydi.
Tohumların tanen içeren özleri keskin ve hoş sayılabilecek bir kokuya sahipler. Tanendeki enzimler çekirdeğin zamanı gelmeden çimlenmesini önlüyormuş. O nedenle yapacağımız ilk iş uyandırma işlemini başlatmak için çekirdeği kırmızı elbisesinden kurtarmak. Tohumlar halen tazeyse süper kolaylık. Benimkiler öyleydi. O kırmızı kabukları direkt soymaya başlayabiliyorsunuz. Ama dikkatli olmak şartıyla. Tohumlar kurumuşsa soyma işlemi zor. Bunu gerçekleştirebilmek için öz kısmına zarar vermeden tohumları bir gece ılık suda bekletip yumuşatmanız gerekiyor.
Manolya tohumunun soyma işlemi sırasında ne kadar yağlı olduğunu gördüğünüzde şaşıracaksınız. Yoğun kokusuna ve o kırmızı kabuğun ellerinizi boyadığına da. Ancak ellerinizi yıkadığınızda ne yağdan ne de kırmızı boyadan eser kalıyor, rahat olun. Dilerseniz eldiven de kullanabilirsiniz tabii. Ama eldivensiz daha rahat çalışılacağı aşikâr.
Kabuk içindeki çekirdek, baş kısmı dışında sert bir kabuğa sahip. Kabuğa zarar vermeden ve özellikle de baş kısmındaki o yumuşak parçayı koparmadan soyuyoruz. Bu yüzden işleme çekirdeğin orta kısmından başlamak ve çok sert davranmamak, özellikle de sabretmek oldukça önemli. Elinizdeki tohumların hepsini bir seferde soymak en güzeli. Elde ettiğimiz çekirdekleri buzdolabında üç ay kadar sürecek bir soğuk katlama sürecine tabi tutacağız çünkü. Böyle güzel bir çiçek hemen öyle ha deyince çimlenmiyor. O nedenle uzun, heyecanlı ve de değerli bir işlem başlatmış oluyoruz.
Manolya tohumu çekirdeklerini kağıt peçetenin üzerinde kırmızı kılıflarından ayırdıktan sonra yine kâğıt bir havluyla çekirdeğe zarar vermeden, üzerlerindeki yağı ve kabuk kalıntılarını incitmeden, tek tek siliyoruz. Sonra da tam olarak bir gün beklemek üzere ılık suyla dolu bir kavanozun içine atıyoruz.
Sonraki aşamaları tek tek bu yayının altında fotoğraflayarak anlatacağım. Yarın kavanozdaki çekirdeklere özel bir işlem uygulayıp üç ay hiç açmamak üzere buzdolabına kaldıracağız. Keyifli bir uğraş olduğu kesin. Denemek isteyenler takipte kalsın lütfen.
Görüşmek üzere...
Manolyadan yapılmış gelin buketleri (Pinterest)
* * *
EK:
(15.10.2022)
Kavanozda 1 tam gün beklemiş olan çekirdekleri sudan çıkarıp kış kuytusu (teknik adıyla soğuk katlama) hazırlıklarına başlıyoruz. Amacımız tohum çeperine yaşamını sürdürmesi için gerekli gücü sağlamak.
Tohum, özünü delip uyandırmadan önce iç kısmı üç ay gibi uzunca ve soğuk bir bekleme sürecinden geçmeli.
Gerekli malzemeler:
Örtüsüz bir masa, birkaç avuç torf (bir tür çiçek toprağı) ya da başka tür toprak, streç film, makas, bant, kağıt havlu ve kilitli buzdolabı saklama kabı (sıkı kapanan bir peynir kutusu da olabilir).
1)Yalnızca streç filmin içinde torf ile, 2)Streç film üzerinde kağıt havlu, onun üzerinde torf ile, 3) Saklama kabı içinde streç film, onun içinde biraz daha fazla torf ile. Ortak nokta üç teknikte de tohumlar torfun içinde.
Fotoğraflarda görüldüğü üzere tohumları streç filmi katlama yoluyla torfun içine sıkıca kapatıyoruz. Hava almaması için streç film üzerinden ayrıca birkaç yerinden bantlıyoruz.
Ben burada tohumları düz katlama yerine rulo şeklinde sıkıca bir katlama (sarma)yaptıktan sonra üzerlerini bantladım. Toprağı streç film üstü kâğıt havlu üzerinde olanlar ve yalnızca streç film üzerinde olanlar şeklinde. Son olarak saklama kabının içine streç film döşeyip içine biraz torf, üzerine de kalan tohumları eşit aralıklarla sıraladıktan sonra streç filmle sıkıca kapattım. Bu da üçüncü teknik idi. Farklı yolla katlama yapılmış diğer iki streçi de üzerine koyup kapağını sıkıca kapattım. Kapağın üzerine tarih yazdım. Çünkü manolya tohumları en az 3 ay soğuk katlama istiyor ve kabı üç ay hiç mi hiç açmamam gerekiyor. Eğer merak edip açarsam bozma ihtimalim yüksek.
Bakalım başarılı olabilecek miyim? Bakalım hangi teknikte başarı oranı daha yüksek olacak? Minik manolya fideleri elde edip saksı içinde büyüme sürecine alabilecek miyim? Gerçekten heyecanlıyım...
* * *
Toplamak isteyenler için manolya ağaçlarından son kozalaklar ve kırmızı tohumlar dökülmeye devam ediyor. Bilginize...👆
(21 Ekim 2022)
* * *
SOĞUK KATLAMA SONUCU
👇👇👇
Üç aylık bekleme süresi bitiminde, 16 Ocak 2023'te yazdığım Manolya Tohumu Çimlendirmek -2 . başlıklı yazı ve fotoğraflar için tıklayın lütfen.
Soğuk katlama tekniği kaynak:
Twitter @keskinismail