Dr. Christiaan Barnard 3 Aralık 1967'de dünya tarihindeki ilk kalp naklini gerçekleştirdikten sonra tanınmış bir kalp cerrahı olmuş, tıp tarihinde öne çıkmıştı. İsmi halen dünya çapında şöhret statüsüne ulaşmış tek Güney Afrikalı bilim adamı olarak geçiyor.
Dr. Barnard Görsel: dailytelegraph.com
Bu tarihi ameliyatla bir kişinin kalbinin bir başkasının göğsünde atabileceği fikrinin kamuoyunda yarattığı hayranlık hayal güçlerine de yansımaya başlamış, hatta 20. yüzyıl tarihçileri tarafından sosyal ve bilimsel açıdan 1969'daki aya ilk inişle eşit önemde olduğu söylenmişti.
Barnard'ın ünlü statüsü, karizmasının, medya yeteneğinin ve çocuksu yakışıklılığının benzersiz karışımıyla daha da arttı. Sonraki yıllarda da yüksek profilli özel hayatıyla, kraliyet ailesi ve dünya liderleriyle halka açık ilişkilerinin yanı sıra modeller, film yıldızları flörtleri girdi devreye.
Hayatının geri kalanı boyunca ikonik bir halk figürü olarak kaldı, ancak aynı zamanda dünya çapında doğuştan kalp hastalığı olan çocuklara yönelik birçok başarılı ameliyat da dahil olmak üzere kalp cerrahı olarak öncü çalışmalar yapmaya devam etti.
Bir trafik kazasında beyni hasar gördüğünden ölmek üzere olan 24 yaşındaki Denise'in sağlıklı kalbi Dr. Barnard tarafından 1967 yılının 2 Aralık'ını 3 Aralık'a bağlayan gece 53 yaşındaki bakkal Louis Washkansky'e nakledildi ve tam 18 gün boyunca onun göğsünde attı. Ancak Washkansky, yeni kalbinin reddedilmesini baskılayan ilaçların neden olduğu zatürreden öldü.
Barnard 2 Ocak 1968'de ikinci kalp naklini gerçekleştirdi. Alıcı, 58 yaşındaki emekli diş hekimi Philip Blaiberg, donör ise 24 yaşındaki felç kurbanı siyahi Clive Haupt idi. Güney Afrika'da siyahi bir adamın kalbinin beyaz bir adama nakledilmesi ırksal tartışmalara yol açsa da Blaiberg'i 18 ay boyunca hayatta tuttu. Barnard'ın altıncı nakil hastası Dirk Van Zyl 23 yıl hayatta kaldı. Aralık 1967 - Kasım 1974 arası Groote Schuur Hastanesi'nde 10 kalp naklinin yanı sıra kalp ve akciğer nakli gerçekleştirildi.
1969'da yayınlanan otobiyografisinden elde edilen fonlarla Avusturya'da, gelişmekte olan ülkelerdeki hasta çocuklara tıbbi bakım ve ameliyat sağlamaya adanmış Chris Barnard Vakfı'nı da kurdu. Vakfın desteği, kalp rahatsızlıklarından Zimbabwe'deki AIDS yetimlerine ve 1986 Çernobil nükleer felaketinden etkilenen çocukların bakımına kadar uzanıyordu. Dünya ona hayrandı.
Barnard'ın gerçekleştirdiği ve adeta tanrısal bir başarı olan kalp naklinden çok etkilenen insanlardan biri de Tekirdağ'da yaşayan kunduracı Ahmet Çuhacı idi. 1 Mayıs 1968'de Cape Town’a mektup yazan Ahmet bey kalp nakli yaparak insanlığa devasa bir hizmette bulunan Dr. Barnard’ı kutluyor. Kundura işçisi olduğunu, kendisine ve diş hekimi Blaiberg’e birer çift ayakkabı göndermek istediğini söyleyip en kısa zamanda bu iki arkadaşın ayakkabı numaralarını kendisine iletmelerini rica ediyor. Mektubunu da “Hastanenizin tüm çalışanlarına şehrimiz Tekirdağ’dan selamlar,” deyip imzalayarak bitiriyor.
Bu mektup Heart of Cape Town Museum’da sergilenen belgeler arasında.
Not: Bu bilgiye Ahmet Çuhacı hocamın şiirlerini ararken isim benzerliği nedeniyle X'de yani Twitter'da, Tıp ve Psikiyatri Tarihçisi Fatih Artvinli'nin sayfasında rastlayıp paylaşmaya karar verdim.