Her Dem Yeşil Üç Harika Bitki

Sonbahar sona ermek üzere diye sanırım, doğaya ve bitkilere olan ilgim hız kazanmış durumda. Özellikle de bütün ağaçlar yaprak dökerken yemyeşil yaprakları ve harika çiçekleriyle boy gösteren ağaçlara ilgim had safhada. Bilirsiniz, ilgi ve merak birleştiğinde keşif gelir ardından. 🎈

İki katlı betonarme bir evin bahçesindeki şu ağacı ve yeşil yapraklar arasında ışıldayan salkım haldeki sarı çiçekleri ilk kez görüyordum. Üstelik baklaya benzeyen meyveleri de vardı.

Fazla uzatmadan sadete geleyim hemen. Biraz araştırdığımda ağacın isminin ''sinameki''  (Cassiaangustifolia) olduğunu öğrendim. Arapçası "sina-i Mekki" (Mekke sinası) 😲😳  Nasıl yani ya? Hani şu aktarlarda bulunan, hekimlikte de kullanılan bağırsak çözücü bitki mi? Kurutulmuşunu görmüştüm. Serçe parmak büyüklüğünde, görseldeki yapraklara çok benziyor; ama eskiden kalmış görünümde oluyor. ''sinameki''  İngilizce ve Fransızcaya da Arapçadan ''senna'' olarak girmiş. Kelimenin bulmacalarda çok yer verilen bir de mecaz anlamı var. 

sinameki: Mızmız, sevimsiz, başkalarıyla ilişki kurmayan kimse.

Sağ taraf görsel: en.wikipedia.org

Peki ama şu güzelliğin sevimsizlikle zerre ilgisi var mı? Ayrıca, güzelliğiyle beni hemen kendine çekmedi mi?

ABUTULION

Çiçekli Akçaağaç, Ağaç Küpelisi, Abutulion (abutilon)

Pandemiden birkaç ay önce, ekim ayının son haftası Heybeliada'da görüp başından ayrılamadığım büyüleyici güzel. Öyle ki, bir de baktım hep birlikte bayır aşağı indiğimiz dostlar yok olmuş. 😵 Bir an adada tek başıma kaldım zannettim (Meğer az ileriden sağa dönmüşler. Yokluğumu da hiç fark etmemişler).

Abitulion'un bir adı da “Kağıt Çanlar” Çünkü kapalı şemsiyeler olarak başlayıp sonra sarkık krep kağıtlı çanlara dönüşüyorlar. Sıcak iklimlerde çok yıllık olan abutilonlar, akçaağaçlara benzeyen büyük loblu yapraklarıyla göz alıcı ve dekoratif, yaprak dökmeyen çalılar. 

Muhteşem, rüya gibi renkli, sarkık, fenere benzeyen çiçekleriyle sarı, turuncu, kırmızı, pembe ve beyazın en güzel tonlarında çiçek açıyor. Bitkinin sarı veya beyaz alacalı yapraklı çeşitleri de son derece çekici. Hatta yarı gölgeli bir alanı aydınlatabiliyor. Çeşitli çiçek renklerine sahip olmalarının yanı sıra, abutilonlar çeşitli boyutlarda da olabiliyor; asılı sepetler veya saksılar için mükemmel. 40 cm'ye kadar büyüyen kompakt (bodur) formlar ve 3,6 m'ye kadar yükselebilen daha büyük çeşitleri var. Abutilon 'Victor Reiter' bol çiçek açan bir bitki. Ağaç görünümündeki 1,8x1,2 metrelik bu çok dallı çalıyı büyük boyuttaki turuncu çiçekleri süslüyor.  

Soğuk bölgelerde  iç mekânda yetiştirilmeye örnek harika bir bitki. Viktorya döneminde popüler bir ev bitkisi olduğu için yaygın isimlerinden biri ''Salon Akçaağacı''.

MAVİ PATATES ÇALISI - Lycianthes rantonnetii

Güneş çekildiği için fotoğraflar çok da net çıkmadı maalesef. Botanikçilerimiz bitkilere Türkçe isim koyarken yine harikalar yaratmışlar. 😕

Lycianthes rantonnetii (eski adı Solanum rantonnetii)

Üç metre yüksekliğe ulaşabilen, mavi - mor çiçeklere sahip her dem yeşil ve yaklaşık 2 x 2 m boyutlarında odunsu bir çalı. Yuvarlanan, sarkık bir büyüme alışkanlığına sahip. Geniş bir yatağın arka planında veya bir tel örgü ya da çit sınırına birkaç sıra halinde dikildiğinde devrilerek desteklerin arasından büyür, yanından geçenlere keyif verir. Yıl boyunca kısa aralıklarla çiçek açar. Çiçek verimi, budama seanslarının sıklığına bağlı. Her budamayı yeni yapraklar ve daha fazla çiçekle ödüllendirir. Soğuğa ve hafif dona dayanıklı. Her dem yeşil; ama daha soğuk aylarda yapraklarının bir kısmını döküp yarı yaprak döken bitki haline gelebiliyor. Yaz aylarında belirgin sarı gözlü, trompet şeklinde, parlak mavi-mor çiçekler bol miktarda görünür ve bunları kırmızı meyveler takip eder. Ilıman veya kıyı bölgelerde dayanıklı olabilir. Alternatif olarak bir kapta yetiştirilebilir ve kışın örtü altına alınabilir. Tam güneşte korunaklı bir yer gerektirir. Patates ve domates bitkileriyle akraba olsa da, bitkinin tüm kısımları insanlar için toksik kabul ediliyor. 

İngiltere'de Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Bahçe Liyakat Ödülü'ne layık görülmüş bir çiçek. 💫

Not: Sinameki ve Mavi Patates Çalısı aynı bahçenin içinde yan yana idiler. Her ikisi de neredeyse 3 metreye yakın ağaç haldeydi. Ev sahibinin, kendi müstakil  evinin bahçesinde hem yaz kış yeşil kalan hem de çiçek açan bu bitkileri tercih etmesi takdire şayandı doğrusu. Az geri çekilip yan yana fotoğraflasam iyi olacakmış; ama başka bir zaman artık.

👇👇👇

18.11.2025 

(Öğlen vakti. Hava güneşli; ama aşırı rüzgârlı)