17/11/2024

Dünyanın Döngüsü Hep Mi Aynı?

Okuduğumdan beri hiç aklımdan çıkmıyor. Peru'daki arkeologlar, üç antik kültürün güç merkezi ve İnka öncesi bir efsanenin merkezi sayılan kuzey kıyısındaki geniş kalıntılarda insan kurban edildiğini gösteren bir düzineden fazla mezar bulmuş. 

700 yıl öncesine ait bir tümülüste bulunan mezarlardaki göçmen olduğu belirlenen ve çıplak gömülen 76 çocuğun giysileri yanlarına bırakılmış. Çocukların köprücük kemiğinden göğüs kemiğine kadar açılan kaburgalarının kalplerine ulaşmak için zorla açıldığı anlaşılmış. Tüm bunlar, yani çocukların kurban edilişi tarlaların bereketlenmesi için gerçekleşen bir ritüelmiş!

Cehaletle ölüm genellikle ayrılmaz ama yaşları 5-15 arası değişen o masum çocuklardan ne istediniz? Tarlalar bereketlenip cepleriniz parayla doldu mu bari? Kaç yüzyıl önceki bu kıyım günümüzde yok diyebilir miyiz? Birtakım çıkarlarınız için bebeklerden, çocuklardan çekin ellerinizi. ÇOCUKLARA KIYMAYIN EFENDİLER!

At o zaman kendini doğaya bu aralar! Havalar soğudu deme. Doğanın şifalı eli ruh sağlığına iyi gelecek.

Cennet Bambusu (Nandina Domestica) her daim yeşil bitkiler listesinde olsa bile tam da bu mevsimde kızıl. Kayın, çınar, ıhlamur benzeri ağaçlardaki döngü neredeyse aynı. Yeşilden sarıya, ardından turuncuya dönüşüm. Son karar sepya ve toprağa düşüş.

Pembe ve beyaz renkli gösterişli çiçekleri yaz boyunca açan Gaura lindheimeri (Gaura) yaprakları dökülüp çiçekleri ile boy gösteriyor bu mevsimde.

Bambaşka bir güzellik var dört bir yanda...

Asfalt yollar ve beton kaldırımların kenarları sarı yaprak kümeleriyle dolu. Park ve bahçelerdeki toprak zeminlerde genellikle palamut var. Assos'ta tam da deniz kenarında bir zamanlar ''palamut deposu'' olduğu söylenen bir yer var. Ben de diyorum, palamut deposu ve deniz bitişik, ne alâka? Meğer bu palamutlardan bahsediliyormuş hep. 

Begonviller kışa girmeye niyetli gibi gözüküyor...

Müstakil evlerin neredeyse hepsinde zeytin ağacı var. Sokaklarda ise sarı sonbahar, sarı yapraklar bitmek üzere diye midir nedir, en fazla sarman kediler geziniyor.

Bu da benim tentelerde gezen şahane sarmanım...

Çarşı-pazar, işler güçler ne durumda?
Bu yıl palamutlar bol olunca ve torik hale gelince tanıdığım kim varsa lakerda yapmaya başladı. Evdeki balığın yarısı çok gelince ben de denemek istedim hayatımda ilk kez. Youtube'da güvenilir şekilde öğretenler var. Buzlu sudan çıkınca böyle bembeyaz oluyorlar ve hiç rahatsız edici kokusu olmuyor. Bunlar başlangıç hali. Şu anda bir kavanozun içinde iyice tuzlanmış halde bekliyorlar. 10 gün dolunca iş tamam. Bakalım nasıl bir lezzetmiş göreceğiz.

Trabzon hurmaları ne zaman kurudu da pazara çıktı anlamadım. Bazı evlerde asılı olanlar da kurumuş çoktan. Hayır, kocaman içi dolu bir meyve sıcak havalar çekip gittikten sonra nasıl kuruyabiliyor? Neyse, şambalici de gelmiş. İzin alıp fotoğrafını çekmek istedim. Bunlar benim yaptığımdan çok daha kabarık. Normalde yarısı yükseltide olurdu. Hangisi doğru şimdi? Adamın tarzı böyle bence.

Bu bölgenin en sevdiğim geleneği taze beyaz fasulye. Pazara en çok bunun için çıktım. Yok böyle bir lezzet! Üstelik poşetleyip derin dondurucuya atınca kışın birebir aynısı oluyor. Sırf bu yüzden kuru fasulye alanların sayısı az burada.

Şalgam suyu vakti... 

Pırasa çıktığından beri pırasalı gözleme merakı geldi üzerime bu yıl. Yağlanıp birkaç kez katlanmış hamurun arasında tavada kızartınca hem çok kolay hem çok nefis. Pasta tabağı kadar hamur açabiliyorsan gerisi kolay zaten. O hamuru iyice yağlayıp katlayıp tekrar açacaksın, o kadar.

*   *   *

Bugün ''Tiyatromuzun sönmeyen yıldızı'' diye bilinen usta oyuncu, zarif ve güzel kadın Yıldız Kenter'i 5. ölüm yıl dönümünde sevgiyle, özlemle anıyor ve çok severek izlediğim videosunu buraya bırakıyorum. 


Anısına saygıyla...