Suppililuima'nın Sırt Künyesi

Anadolu-Suriye bölgelerinde bulunan Geç Hitit kraliyet şehirlerinin iç kale girişlerine insan heykellerinin dikilmesi ile bu girişlerin sembolik sınır konumunda oldukları ve kralın Tanrı tarafından toplum için görevlendirilmiş bir koruyucu ya da ''kapı tutucu'' konumunda olduğu vurgulanmakta.

Kral Suppililuima'ya ait bu devasa heykel Hatay ili Antakya-Reyhanlı karayolunun 20. kilometresinde, yolun sol tarafında yer alan Tayinat Höyüğün iç kale kapısı alanında bulunmuş. Heykelin sırtında bulunan Luvice hiyeroglif yazıt, heykelin Geç Hitit Patina/Unki krallığında büyük olasılıkla M.Ö. 9. yüzyılın başında Tayinat'ta (antik Kunulua) hüküm süren Kral Suppuliluima'ya ait olduğunu göstermiş. Suppuliluima'dan Güneydoğu Anadolu gezimizin ilk gününde ziyaret ettiğimiz Hatay yazımda bahsetmiştim. Hatay Mozaik Müzesi'ndeki devasa heykelinden de. Ancak, heykelin fotoğrafını da çekmiş olduğum sırt kısmındaki hiyeroglif yazısından ve açıklamasından (çevirisinden) bahsetmeyi unutmuşum ki önemli bir detaydı.

Luvice hiyeroglif yazıtın birebir çevirisi (Tıklayıp büyütün lütfen).

Evet, heykelin sırt kısmında yüksek kabartma olarak işlenmiş, Suppiluliuma’ya ait sefer ve başarıların kaydedildiği uzun Luvice hiyeroglif bir yazıt mevcut. Başka bir deyişle; Suppiluliuma'nın künyesi sırtında kayıtlı.

Günümüzden 3 bin yıl kadar öncesi. 

(Heykel geç Hitit döneminin önemli anıtsal eserlerinden.)

 Yaklaşık 1,5 metre yükseklikte olan, baş ve gövde kısmı (belinden yukarısı) hiç bozulmadan korunan figürün toplamda 3,5 – 4 metre uzunlukta olduğu tahmin ediliyor. Saçları ve sakalları bukleli. Kakma gözleri siyah - beyaz bazalt taşlardan yapılmış olan ve oldukça iyi korunan figürün her iki kolu dirseklerden öne doğru bükülü ve ikisinde de aslan başlı iki bileklik var. Sağ elinde bir mızrak, sol elinde buğday demeti tutarken halkı için hem savaşmayı hem üretmeyi şiar edindiği anlaşılıyor. Göğsünde ise yarım ay biçimindeki bir takı var. 

Suppiluliuma (MÖ 1344 - MÖ 1322), ismi Hititçe olan ilk Hitit kralı. Suppi saf, luli ise kaynak. Suppiluliuma ''saf kaynaklı'' anlamında. Yakın Doğu tarihine damgasını vurmuş Hitit kralı, Hattuşaş’tan Kıbrıs’a, Karadeniz’den Suriye’ye kadar genişlettiği topraklarını azimle ve aşkla koruyup kollamış, kendini ülkesinin geleceğine adamış. Büyük Hitit İmparatorluğu onun yönetiminde en parlak dönemini yaşamış. Eski başkent Hattuşaş'ın savunmasını da güçlendirmiş. 

Suppiluliuma...

3000 yaşında mağrur bir kral. Dört bir yandan saldırıya uğrayıp küçülen devletini yeniden toparlayıp Yakın Doğu'nun en büyük devleti durumuna getirmiş bir Anadolu Arslanı!