İskeledeki Anıt Ağaç

Ali Baştopçu, Girit mübadili bir bahçıvandır...
Mübadeleden önce Girit Suda'da liman bahçesinde çalışmakta ve manolya ağaçları yetiştirmektedir. Mübadele başlayıp da 1923 yılında Ayvalık'a gelirken yanında hayatının bir parçası olan çok sevdiği manolya fidelerinden getirmeyi unutmaz. Onları Ayvalık'a diker.

Yıl 1933. Aradan 10 yıl geçmiş, Ali Baştopçu'nun kızı Fatma büyüyüp serpilmiş, gelinlik çağına gelmiştir.
Fatma Baştopçu, Ayvalık'tan Çanakkale'ye gelin gidecektir. Babası Ali Baştopçu damada çeyiz olarak üç adet manolya fidesi ve 1 adet Türk Bayrağı teslim ederken, fideleri Çanakkale'de o dönemin kendisi gibi Girit kökenli Belediye bahçıvanı İbrahim Çapkan'a diktirtmesini sıkı sıkı tembih eder.

Böylece mis kokulu, kocaman, karbeyaz çiçekler açacak olan manolya fideleri Fatma'yla birlikte Ayvalık'tan Çanakkale'ye doğru yola çıkar...

Damat fidanları Belediye bahçıvanına teslim ederken heyecanlıdır. Bahçıvan İbrahim Çapkan bu fidanlardan birini damadın evinin bulunduğu Fevzipaşa Mahallesi Büyük Camii Sokak'a, diğerini Cumhuriyet İlkokulu önünde bulunan kendi evinin bahçesine ve üçüncüsünü de eski Belediye binasının bahçesine diktirtir.

Bu üç fidandan yalnızca Belediye Binası bahçesine dikilen manolya tutar ve büyür.
Tarihe meydan okuyan ve hikâyesi hemen yanı başındaki tabelâdan okunabilen 84 yaşındaki bu görkemli manolya ağacı, mis kokular saçarak Çanakkale'ye gelen yüzlerce ziyaretçiyi gölgesinde konuk ediyor.

Bulunduğu yer eskiden Belediye Hizmet Binası'nın önü olan, günümüzde İskele Meydanı'nda bulunan ağaç, Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 27.11.2004 tarih ve 440 sayılı kararıyla ''anıt ağaç'' olarak tescillenmiş. Yukarıdaki bilgiler ise; ağacın geçmişiyle ilgili sözlü kaynakları değerlendirmek üzere 23. 01.2010 tarihinde Ali Baştopçu'nun, kızı Fatma'dan olma torunu Zafer Tosun ile yapılan görüşmede anlatılanlar doğrultusunda derlenmiş.

Dikilen her ağacın büyük ya da küçük mutlaka bir anısı vardır özünde, öyle değil mi?
Üzerinde asırlık anılar ve yaşamla ilgili pek çok ders barındıran anıtlaştırılmış bu dev manolya ağacının hikâyesinden etkilenmemek mümkün değil gerçekten...