07/01/2009

Yalan


İnsana özgü birtakım davranışlar vardır. Bunların bir insanda vücut bulması insanın karakterini oluşturur. Davranışlar o insanda şekil alıp ona inanmamız, güvenmemiz, sevmemiz gerektiği yönünde sinyaller verirler bize.
Her insan farklı sevinir, umutları,beklentileri kendine özgüdür. Örneğin mutluluk onun için ne demektir? Hayattan beklentileri küçük mü büyük müdür? Ne kadar dürüsttür, yalandan nefret mi eder yoksa onun için bir yaşam biçimi haline mi gelmiştir?

İnsan davranışlarını incelemeyi seviyorum. Aynı zamanda insana özgü duyguları da. Bir ara aşk, mutluluk, umut gibi duyguları irdelediğim yazılar yazmıştım peş peşe. Özünde psikolojiyi seviyorum galiba. En başta da insanları sevmeyi, onların üzülüp incinmemesini istiyorum. O yüzden bugün insana özgü bir davranış biçimi olan ''yalan söyleme'' konusunda bir şeyler yazmak istedim.

Philadelphia Üniversitesi'nin bir araştırmasına göre yalanın çaba gerektirdiği ispatlanmış. Neden mi? Çünkü doktorlar, beynin yalan sırasında yedi, doğruyu söylerken de dört bölgesinin faaliyet gösterdiğini saptamışlar. Dolayısıyla bu saptama yalan söyleyen insanın efor sarfettiğini ispatlamakta.
Yani efendim, doğruyu olduğu gibi, su gibi anlatıp bitirmek var, yalanı kılıfa sokmak, yani ''kurgulama'' yapmak için belirli bir çaba sarfetmek :)
''Yalan söyleme'' nin diğer adı ise ''kendinden kaçış sanatı''. Bunu duyduğumda çok hoşuma gitmişti. Düşünebiliyor musunuz,''yalan'' bir sanatmış...

Yalan söylenen kişi, o yalanı dinlerken gerçeği bilmediği için çok mutludur, her şey yolundadır. Yalan ona o anda üzülmemesi veya kızmaması için söylenmiştir ya da yapılan korkunç bir şeyin örtbas edilmesi adına. Yalan söyleyen kişi de yine o anda her şeyin yolunda gittiğini sandığı için çok mutludur.

Yalan söylemek için İngilizcede 'cheat' tabiri de kullanılmakta.
''cheat'' aynı zamanda kopya çekmek, dolandırıcılık yapmak, aldatmak anlamındadır.
İşe bakın, kopya çekmek, yalan söylemek, hırsızlık ve dolandırıcılık yapmak beyindeki aynı hücrelerin verdiği emirle eyleme dönüşüyor.
Hem de bilimsel tespitlerle ispat edilmiş bir gerçek bu.

Söylenen her yalan eninde sonunda ortaya çıkar. Bu hiç hoş bir şey değildir. Sonrasında... Yalan başka yalanları doğuracaktır ister istemez.

Sonuçta yalan söyleyen, yalanlarının altında ya boğulur ya da kendi de inanmaya başlar ve bir yaşam biçimi olarak benimser ne yazık ki.

Başımıza gelenlerle ve sonuçlarıyla her ne olursa olsun cesurca baş etmemiz gereklidir.

32 yorum:

  1. Yalan söylemem diyen yalan söyler.Ben de söylerim.
    Ama beyaz yalanlar .. renk skalam beyazdan asla şaşmaz.Çünkü daha büyüklerini beceremem elime yüzüme bulaştırırım. .Ve çok utanırım yalan söyleyipte ortaya çıkmasından.

    Adım o yüzden doğrucu davuttur benim . :)

    YanıtlaSil
  2. Yalan söylemek uyuşturucu gibidir; bir kere alıştın mı bırakamazsın. O yüzden hiç başlamamak lazım. Ben bir ara ne zaman yalan söylesem zamanını bir yere yazardım, böyle 8 ay falan söylemediğim olmuştur. Hoş, şimdi bazen söylemek kalıyorum ve bu beni çoook üzüyor ama öğrencilik biraz da yalan söylemektir ya..

    YanıtlaSil
  3. Sevgili İzDüşümler,
    Demek yalan konusunda renk skalan beyaz..Yani uzlaştırıcı,iyi niyet içeren,hatta dinimizin de ön gördüğü (bir insanı namaza başlatmak için örneğin) yalanları söylüyorsun..
    Benim skalam da beyaz ama ben yalan söyleyene(yüzüne)inandığımı söyleyerek yalan söylüyorum. Gerçekten bu böyle..
    Özünde ise yalanını yakaladığım bir insanın doğrusuna da bir daha inanasım gelmiyor :(

    YanıtlaSil
  4. Adsız7/1/09

    Nekadar büyükte ols suc yada olay yalan söyleme ve söyletme taraftarı değilim katlanamadığım iki olaydan biridir yalan adını bile duyunca tüylerim diken diken olyor

    YanıtlaSil
  5. Sevgili hiçkimse,
    Ne kadar doğru..İşte ben de yazının sonlarında bunu söyledim.
    Yalancı yalanına kendi de inanıp ''yaşam biçimi'' haline getiriyor,yalansız yapamıyor,çok doğru bir hareket zannediyor.
    Tıpkı bir eroinman gibi..
    Kendi yalanlarınla ilgili tutumun zararsız sayılır.
    Ama yine de hiç söylememeye çalış..

    YanıtlaSil
  6. Sevgili kuzucuğum aynı anda yazıyormuşuz..
    Seninle aynı fikirdeyim ve tüylerim diken diken olur..
    Katlanamadığım iki şeyden biridir.
    Birinci sırada yalan ,ikincisi ise haksızlığa uğramak..
    Ne yazık ki bunlar çevremizde bol miktarda mevcut ve bunalıma sokuyorlar insanı:(

    YanıtlaSil
  7. Adsız7/1/09

    yalan söylemeyi sevmeyen biri olarak önce bi itirafta bulunayım. olaylara nası bi açıdan baktın bilmiyorum, kafanda yazıyı nası kurguladın bilmiyorum ama kasımpatıcığım bir psikoloğun makalesini okuduğum hissine kapıldım okurken.. tebrik ediyorum yalın anlatımın ve konuyu okuyucuya aşılama başarından dolayı :)
    benim gelemediğim şeylerden biri yalan, diğeride haksızlık, tıpkı senin gibi.. aslında biçok şey var, ama onlarda yalanla başlıyor.. yalan kötülüklerin anası niteliğinde, birçok olayda başlangıç hep küçük yalanlarla yapılıyor malesef..
    kendini kandırma sanatı tabiri çok hoşuma gitti ama.. üzerine yazabilicek bi çok şey geçti aklımdan..
    bide küçük yalanlara mecburi kaldığım zamanlar olurdu önceleri, hep kızarırdım ve ses tonum değişirdi.. sendede öyle olurmuki ikizciim?
    doğrucu davut diyolar şimdi bana, ama kimse tebrik etmiyo, çoğu patavatsız olduğumdan, insanlara nabza göre şerbet yapmadığımdan bahsediyor..
    yanlışmı yapıyorum? asla..
    sevgiler kasımpatıcığım.. psiko analizlerini merakla bekleyeceğim :)

    YanıtlaSil
  8. Adsız7/1/09

    Ne olursa olsun doğruyu söylemek her zaman çözüm üretir "evi bile yaksan doğruyu söyle" dedi babası küçük oğluna Babam Romulus filminde...

    YanıtlaSil
  9. "kendinden kaçış sanatı".. o zaman ben hiç kendimden kaçmıyorum hocam :) zira yalan söylemey pek beceremem.. çevremdekiler sözüme inanır ve güvenirler.. en iyiside bu sanırım.. bi daha beyni yormanın bir anlamıda yok :)

    YanıtlaSil
  10. Merhaba benim güzel arkadaşım bende yalan sölemeyi sevmiyorum çünkü bana birşeyler kazandıracağını hiç düşünmedim tam tersine yalan yalanı doğuruyor gerçek ne olursa olsun herzaman gerçek çok nadir yalan sölemek hani pembe olanlardan aldğım bir hediyeyi anlamasınlar diye yooo ben öle birşey almadım ki aslında bu yalandan çok küçük bir şaka :)))) yada ben öyle düşünüyorum aman aklıma geleni yazdım işte haha bu arada gökkuşağı arkadaşım bana özenmiş blogumuza yazı yazıyor :) ay dedim sen benim gibi beceriksiz olabilirmisin :))yorumlarını merakla bekliyorum sevgiyle kal canım

    YanıtlaSil
  11. sonunu ne güzel baglamışsın canım arkadsım...
    yalan söylemek çok kötü yalanlar üzerine kurulan herşeyde igrenç..
    basit kişiler basıtşeyler için ugraşırlar.yalan gibi...

    YanıtlaSil
  12. cmylmz haklı yani, akıllıların becerisi...

    YanıtlaSil
  13. Adsız9/1/09

    Aslında yalan çok geniş bir konu ve psikolijide birçok çeşitleri var.Patolojik,sosyal,yüceltici,savunma ,hayali gibi bazı durumlarad hatta psikolojide normal bile sayılabilir.Hastadaha fazla endişe kaygı duymasın diye bazı ufak yalanlar normal kabul edilebilir.Bence yalan söylemeyen kimsede yoktur.Gerçekci olmak gerekirse buradaki arkadaşların düşüncesi hep genellleme üzerine dayalı herkes yalanın kötü bir durum oldugunu söyleyip kabullensede yalan söyler ve söyleyecektirde bu aslında bazı duurmlarda ruhumuuzn ihtiyacıda durumlar dedigim kişinin yaşantısı,rahatsızlıgı özel hayatı v.s kısacası yalan herzaman vardı var olacak bence aşırıya kaçmamak şartı ile yalan söylemek anormal degil

    YanıtlaSil
  14. Semeciğim,olaylara nasıl mı baktım ?
    Aslında ben yalan söyleyen birine aşırı sinirlenen biriyim..
    Sinirlerimi işin içine katmadan,yalanla ilgili daha önce okumuş olduğum bilimsel gerçeklerle harmanlayarak ders anlatır gibi kısa ve ciddi bir yazı yazdım..
    Konuyu alaya alarak,birkaç yalancı ve yalanlarını işin içine katıp sinirden nasıl çıldırdığımı da anlatabilirdim..
    Biraz mesleğimle ilgili bir alışkanlık galiba:)
    Zaten sen de dersi iyi dinlemiş ve hocayı beğenmişsin:)
    Çok teşekkür ederim.
    Yalnız sakın kendini yabana atma..Aynı konuda bunu beşe katlayan şahane bir yazı çıkarabileceğini biliyorum..
    Kendinle ilgili anlatımında yalana bakış açını çok beğendim.Tıpkı ben..Ne patavatsızlığı olacak onun adı ki?
    BEN TEBRİK EDİYORUM SENİ..DAHA NE?
    Çok kişi cesaret bulamaz böyle davranmaya..O yüzden:(
    Yalan konuşanın yüzüne yalanını çarpmak zevkli bir şeydir aslında..
    ama ben son zamanlarda yoruldum ve ''inandım''diyerek yalan söylüyorum:(
    Psiko analizler gelir merak etme Semeciğim..Sen de yaz,ok?

    YanıtlaSil
  15. Sevgili kozmonot,
    Verdiğin örnek küçük ama dünyaları anlatıyor..
    Gerçek ne kadar korkunç olursa olsun her zaman doğruyu anlatmaktan yana olmalı..
    Film ve bu replik seni ne kadar etkilemiş baksana..
    Çünkü çok doğru..

    YanıtlaSil
  16. Sevgili bery,
    Kendinden kaçmamana sevindim..
    Bak ne güzel söylemişsin..
    Yalan söyleyen bir insan asla inanılır ve güvenilir biri değildr benim için de..
    Çünkü doğrularına bile inanılmaz artık onun :(

    YanıtlaSil
  17. Hoş geldin şirinler şirini:))
    Ama,şu avatarın çok hoş,kendin de öylesin..
    Adın gibi şirinlik akıyor her yerinden..Yazdığın cümlelerden..
    Anlattığın konu ''yalan'' değil tabii..Şaka sayılabilir.Birtakım endişelerinden dolayı gizliyorsun aldığın hediyeyi..Veren kişiyi korumak,soran kişinin özenmemesi vb.sebeplerden dolayı..
    Görüşmek üzere hep şirin kal :))

    YanıtlaSil
  18. Sevgili Eliciğim,
    Basit insanların işidir,evet..
    Kişiliği tam anlamıyla oturmuş erdemli bir insan asla yalana baş vurmaz..
    Başına gelenle ve sonuçlarıyla cesurca baş eder..

    YanıtlaSil
  19. Sevgili Jade,
    Anlamadım ama..
    Cem Yılmaz:''Yalan söylemek akıllıların becerisidir'' mi demiş?

    Eğer öyle demişse hiç de doğru düşünmüyor..
    Bence aptallar yalan söyler.Yalanla dolanla,hatta iftirayla yüksek mevkilere gelen adi insanlar akıllı mı oluyor ama şimdi?
    Bir düşünsene ...

    YanıtlaSil
  20. @ Yazdıkların son derece doğru Duygucuğum,
    Biz burada kısa bir yazıya nispeten sığ örneklerle yorum yaptık..
    Elbette ki konu çok derin..
    Hatta kaç çeşit kitap yazılabilecek kadar derin..
    Yalan söylemeyen insan tabii ki yoktur..
    Çok mecbur kalmadıkça söylenmemelidir..Beyaz/pembe renkli olanları tercih edilmelidir ama:)
    Örneğin karı-kocayı barıştırmak için..Dinimiz bile bunu emrediyor..
    Sevgilerimle..

    YanıtlaSil
  21. Adsız9/1/09

    Keşke hiç yalan söylemesek ama imkansız bence

    YanıtlaSil
  22. Öyle konular seçiyorsun ki, bir tarafını yazsam diğer tarafı eksik kalacak oluyor. Yorumdan vazgeçiyorum sonra.
    Can yüzel'in şu cümlesi geldi aklıma, onu yazmak istiyorum.
    "...
    Yalan söylememek değil, gerçeği gizlememekmiş marifet
    ..."

    Bazen "insan bilmeyince daha mutlu olur" diye düşünüyorum ama yine de, gerçeği bilmek isterim. Canımı acıtacak olsa da. Ve karşımdaki insanda bilsin isterim benim gerçeklerimi.

    Bu arada, bu büyük şehire yolun düştüğünde bir tiyatro sözüm olsun sana Zeugmacım :)

    YanıtlaSil
  23. patı seni çok seviyorum :(

    YanıtlaSil
  24. ablacım ben biraz farklı düşünüyor olabilim ama bana karşı yalan söylenmesi benim hayatta en nefret ettiğim şey değildir mesela.çünkü bence, bana yalan söylüyorsa daha en başta ilişkide bir hata vardır zaten. bu her ilişki için geçerli.karşılıklı güveni sağlayamadığım insandan da herşeyi beklerim açıkçası..yalan söylemeye muhtaç bırakmamak lazım karşımızdakini...

    brk

    YanıtlaSil
  25. Yaşım ilerledikçe daha az yalan söyler oldum, özellikle ufakken durmadan yalanlar uydururdum, lise yıllarında ise yalan katsayım tavan yapmıştı aileme karşı.

    Şu anda uzun süredir yalan söylediğimi hatırlamıyorum. Bilmiyorum belki sırf bende böyledir ama sanki bana insan çocukken daha çok yalana eğilimli gibi geliyor.

    YanıtlaSil
  26. canım benim güzel konuya girmişsin yalan genel bulunduğumuz ortamda çok var napalım dinliyoruz...bence sorunlu kişiler yalan söylüyor,veya ilgi çekmek, isteyen, bencil kişilerde var.. yani hasta çok gördüm çünki...sevgiler iyi hafta sonu geçirmeni dilerim

    YanıtlaSil
  27. yalancının mumu yatsıya kadar yanarmış pinokyonun burnuda yalandan uzamış selamlar

    YanıtlaSil
  28. CANIM KARDEŞİM, GÜZEL YORUMUN İÇİN ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM...GÖNÜL DOLUSU SEVGİMİ BIRAKIYORUM ÖPERİM...İYİ GECELER CANIM...

    YanıtlaSil
  29. Adsız11/1/09

    Sevgili Zeugma,
    Bahsettiğin konunun çok fazla dışına çıkmadan konuyu ana hatları ile güzel açıklamıssın..Burdaki yorumlara ve senin yazında belirtilen bazı konulara katılıyorum..Atalarımız bunu "Yalancının mumum yatsıya kadar yanar." diyerek bir yönüyle açıklamış yalanın söylendigi anda bazı şeyleri geçiştirse bile sonradan ortaya çıktıgındaki etkisi ile mukayese edilince bence söylenmemelidir.Ama hiç yalan söylemedim diyenede inanmam açıkcası..

    Saygılarımla
    Leon

    YanıtlaSil
  30. Yalan, en çok korkudan söyleniyor bence... Bu yüzden çocuklarımı korkutmadan büyütüyorum. Kırıp, döktüklerinde ya da herhangi bir şeye bir şekilde zarar verdiklerinde, geç kaldıklarında vs... onlara çok sert tepkiler vermenin yalana yol açacağını çok iyi biliyorum ve bu yolun açılmaması için elimden geleni yapıyorum.
    Yalan, en çok söyleyene sıkıntı veren bir illettir ve yaşam kalitesini de düşürür. Rahat, huzurlu, kolay ve tasasız bir hayat için doğruluktan şaşmamak gerekir. Bunun için de her zaman doğru yolda olmak gerekir. Zira o zaman yalana da gerek duyulmaz.
    Çok güzel bir yazıydı Zeugma'cım. Sevgilerimle...

    YanıtlaSil
  31. @ caprice,
    Hayatında hiç yalan söylememiş yoktur bence de. Ama imkansız değil o kadar,başarılabilir..

    @ Sevgili parpaliciğim,
    Sen de öyle güzel yorumlar yapıyorsun ki bu yüzden :))
    'Yalan söylememek değil, gerçeği gizlememekmiş marifet..''
    Al işte buna da bayıldım. Can Yücel ne güzel özetleyivermiş..
    İstanbul'a gelirsem şayet seni görmek isterim zaten bir tanem..Tiyatroya da gideriz,merak etme:)
    Sevgiler..

    @ Siminyacığım,bir tanem..
    Beni sevdiğini biliyorum..Ben de seni çok fazla seviyorum,inan..
    Ne kadar duygusalsın,üzülme böyle,sana kıyamam..Yalnız değilsin sen hiçbir zaman,unutma canım.
    Saçının teli etmeyenler için üzmemeli insan kendini değil mi?
    Sevgiler..


    @ Sevgili burak,
    Bakış açını önce yadırgadım ama sonra beğendim..
    Haklısın aslında..Karşımızdakini,ne kadar güvenebileceğimizi nasıl bir insan olduğunu anlamaıza en büyük etken gerçekten..Ben de yazının başında bunu söylemiştim aslında ..

    @ Sevgili forsaken,
    Küçükken söylenen yalanlar zararsızdır aslında..Korkudan söylenir özünde..
    Lise yıllarında ailesine yalan söylemeyen erkek çocuk nadirdir,kardeşlerimden biliyorum.Kızarlar diye başka yerlerde olduklarını söylerlerdi hep geç geldiklerinde..
    Şimdi söylemiyormuşsun artık ya,sen ona bak:)

    YanıtlaSil
  32. @ Sevgili Fatma Hanım,
    Sen de şikayetçisin..Dediğin gibi insanın gözünün içine baka baka yalan konuşanlar o kadar çoğalmış durumda ki..
    Mecburiyet mi görüyorsun dinlemeyi:)
    Kıyamam sana..Benden de sana sevgiler ve iyi haftalar..

    @ Muharrem (Murat) Bey,
    Yalan deyince akla gelen iki klişe ile özetlemişsiniz:)
    Selamlar..

    @ Fatma Hanım,
    Ne demek efendim,o güzel blogunuzu ve el emeği göz nurlarınızı görmek,ahşaba ve seramiğe nasıl can verdiğinize bakmak çok büyük bir zevk benim için..
    Sizi bir de buradan kutlarım..
    Sevgiler..

    @ Sevgili Leon,
    Sonuçları ortaya çıkınca iğrenç oluyor zaten..
    O insan gözümden düşüyor,bir daha inanıp güvenesim gelmiyor,doğruları da düşündürüyor beni artık..
    Yazıyı beğendiğin için teşekkür ederim Leon..
    Saygılar..

    @ Chaoticciğim,canım,
    Çocuklarını başka türlü yetiştirebileceğin aklımın ucuna bile gelmez zaten..
    Kırıp dökmek veya başka suçlar işlemek yalan söylemekten daha kötü değildir.. Bence de..
    Çocuk bu şekilde büyütülürse son derece kendiyle barışık,sevgi saygı dolu,güven duyulacak ,erdemli bir birey olur..
    Onu bu şekilde büyüten ebeveyn de aynı özelliklere sahiptir zaten:)
    Öbür türlüsünü düşünürsek çekilmez bir hayat olur zaten yalan üzerine kurulu..
    Seninki de çok güzel bir yorumdu gerçekten Chaoticcim.
    Sevgilerimle..

    YanıtlaSil