2024/02/28

Marteniçka Vakti

Her yıl 1 Mart geldiğinde Balkan ülkelerinin birçoğunda kışı uğurlama ve yaklaşan baharı karşılama amaçlı kutlanan asırlık bir geleneğin vakti geldi çattı. Artık hepimizin bildiği üzere bu geleneğin sembolü bileklere takılan kırmızı-beyaz renkli marteniçka bilekliği. Son yıllarda büyük bir hızla ve de dalga dalga yayıldı. Gözlemlerime göre neredeyse tüm dünyayı sarmak üzere.  Geleneğin özünde hiçbir şekilde yokken ticari amaçlı satılması da yaygınlaştı tabii.
  
Sağlığı ve mutluluğu simgeleyen, kötü ruhlara karşı bir tılsım olduğuna ve şans getirdiğine inanılan kırmızı beyaz bükümlü ipliklerden yapılmış "marteniçkalar" bileğe ya da kıyafetlere takılır, değiş tokuş edilir. Arkadaşlara, aile bireylerine ve meslektaşlara hediye edilir. Hatta günümüzde bazı dağ köylerinde bilinen ilk haliyle evlerini ve evcil hayvanlarını süsleyenlerden bahsediliyor.

Dallarda bahar çiçekleri yoğunlaşmışsa bahar geldi sayılır. Alttaki dalları bugün fotoğrafladım. Dünyanın hemen her yerinde, çoğu zaman sert geçmiş olan kışın bitişini kutlamak, baharın özlenen ılık havasını karşılamak üzere çeşitli gelenekler eşliğinde törenler yapılıyor. Balkanlarda bunun yollarından biri olan marteniçka mart ayının ilk gününden son gününe kadar insanların giydiği ya da kullandığı ''kırmızı ve beyaz iplikten yapılmış'' küçük süs eşyasıdır sözün özü. En çok da bileklik. Mümkünse en sadesinden. Belki bir nazar boncuğu eşliğinde. Gelenek, baharla gelen yaşamın simgeleri olan leylek ya da kırlangıç görene kadar marteniçka kullanmak ve tomurcuklanan bahar dalına asmak şeklinde yerine getiriliyor.

Artık marteniçka satıcıları, daha şubat ayı başlarında ürünlerini sergilemeye başlıyor. Ancak, kendi yaptığımız ya da hediye olarak aldığımız marteniçkanın bizim için, özellikle de en yakınlarımız için çok daha değerli olacağı tartışma götürmez. Yapılması en kolay olanı boncuklarla süslenmiş marteniçka bileklikler. Makrome tekniğiyle yapılanlar çok güzel bence. Zor değil, deneyin. Siz de gayet rahat yapabilir ve sevdiklerinize hediye edebilirsiniz. Yarın şubat ayının son günü, unutmayın:)

Neden kırmızı ve beyaz peki? Canlı renk olan kırmızı, sağlığı ve yaşamı temsil ediyor. Beyaz, diğer geleneklerde olduğu gibi saflığın rengi. Bu iki renk insana yaşamın döngüsünü, iyi ve kötü zamanların dengesini hatırlatıyor. Dilerseniz yazının altındaki ''marteniçka'' etiketine tıklayıp ilgili yazılara bakabilirsiniz.

27 Şubat
Bu yıl biraz geç kalmış olan bizim caddenin bahar çiçekleri güneşli havaları görünce coştular ve yine güneş sayesinde şahane poz verdiler:) 


Videoda marteniçka yapımı en kolay haliyle gösteriliyor. İki ipin ucunu birleştirip diğer uçları farklı yönlere iyice burkmak ve sonra da yan yana getirip serbest bırakarak birbirlerine dolanmalarını sağlamak. 


PS: Dikkat edecek olursanız marteniçka bilekliğini sadece martta değil, yılın her günü takanlar olduğunu da görürsünüz.

*   *   *


Aynı gün çektiğim kürekçileri de bırakayım. Bu gidişle ben de aralarına katılmazsam iyidir :)