03/10/2014

Bayramda Tatlı Geleneği Nasıl Başlamış?

Dini bayramlarda hemen her evde en başta baklava olmak üzere kadayıf tatlısı, revani, lokma benzeri birkaç çeşit tatlı ve bayram şekeri bulundurma geleneği vardır.
En yoksul ailenin kapısını çalsanız bile bayramda size ikram edecek bir tatlısı mutlaka bulunur.

Bayramda tatlı yeme geleneği kökeninin İslâm Tarihi’nde
Hz. Muhammed’in hayatta olduğu dönemin adı olarak geçen
Asr-ı Saadet’e uzandığını biliyor muydunuz?

Dinimizde Hz. Muhammed'in davranışlarına ya da herhangi bir konuda söylediği söz ve takrirlerine sünnet adı verildiğini biliriz. Peygamber Efendimizin bayram namazını kıldıktan sonra hurma yeme âdeti varmış. İşte bu yüzden bayram günü sabah namazının hemen ardından tatlı yemek, özellikle de hurma yemek sünnet kabul edilmiş ve bayramlarda tatlı yeme - ikram etme geleneği bu şekilde başlamış.

Peygamber dönemi sonrasında ise İbni Sirin benzeri isimler bu geleneği un, tereyağı ve baldan ya da hurma ezmesinden yapılmış bazı tatlılar ikram etme yoluyla sürdürmüşler.
İslâm Tarihi kaynaklarında 380 yılında, Bağdat'ta kurulan ve uzunluğu 150 metreyi bulan bayram sofralarında tatlılar sunulduğu rivayet ediliyor. Sözün özü; bu gelenek binlerce yıldan beri bütün İslâm âlemi tarafından devam ettiriliyor. 

Osmanlı Dönemi’ndeki bayramlarda ise saraydaki bayram alayına katılınır, sonra padişah Has Oda önündeki tahtına oturur, yapılan eğlenceleri seyreder, bu esnada saray erkanına, vezirlere ve pir’lere tatlılar, helvalar dağıtılırmış. Bayram tebriklerinde herkese bayram şekeri ikram edilir, çarşı pazarda en başta şekerciler dolup taşarmış. O dönem özellikle akide şekeri çok makbulmuş. Bu şekilde bayram şekeri ikramı geleneği, bayramda tatlı ikram etme geleneğine ilave olmuş, bugünlere kadar süregelmiş.


Huzurlu ve keyif dolu bir bayram tatili geçirmeniz dileğiyle
Sevgiler




20 yorum:

  1. Süpersin, kimin aklına gelir bayramda tatlı geleneğinin kaynağı. Ben bilmiyordum, öğrendim. Teşekkürler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir önceki yazıdaki konu, cheesecake, bayramda hafif tatlı derken birden aklıma geldi.
      Sahi, bayram demek tatlı demekti. Hatta Ramazan bayramının diğer adı ''Şeker Bayramı'' idi.
      Çok merak edip araştırdım ve buldum.
      Kaynak: İslâm Ansiklopedisi

      Ben teşekkür ediyorum. Sevgiyle...

      Sil
  2. Bilgilendirme için teşekkürler.Faydalı bir yazı olmuş

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlginiz için ben teşekkür ederim.

      Sil
  3. Bu sıra "Türk Tatlıları Tarihi" okuyorum. Özellikle helva önemliymiş. İleride belki biraz twitter da kısa notlarla paylaşırım. Bu arada,akide özellikle yeniçeri'nin ulufe dağıtımında padişaha bağlılığını gösteren törende padişaha sundukları şekerdir. Akika "anlaşma" anlamına da geliyor. Sevgilerimle.
    İyi bayramlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Helva önemliymiş, evet. Batı'da bilinmeyen,Türkiye ve Orta Doğu ülkelerinde yaygın bir tatlı.
      حلوى (Halwa): Tatlı, güzel anlamında, Arapçadan türemiş bir kelime

      Akide sözcüğü de Arapçadan türemiş. Ancak Akika'dan değil, ''akit'' (sözleşme) sözcüğünden geliyor benim bildiğim. Akika çocuk için kesilen şükür kurbanına verilen addır.

      Evet, dediğin gibi; akide şekeri Osmanlı Devleti'nde yeniçerilere ulufe (üç ayda bir verilen maaş) töreninde dağıtılır, askerlerin padişaha olan memnuniyetini ve bağlılığını gösteren bir ''sözleşme'' yaptığı anlamına gelirmiş.

      Sevgiler benden. İyi bayramlar...

      Sil
  4. Blogunuz aracılığıyla bugün yeni birşey daha öğrenmiş oldum. Çok teşekkürler, mutlu bayramlar :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nazik ziyaretiniz için ben teşekkür ediyorum.
      Size de mutlu bayramlar, sevgiler...

      Sil
  5. İyi bayramlar:-)

    YanıtlaSil
  6. Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Huzurla ve keyifle gelen nice bayramlar dilerim.

      Sil
  7. Adsız5/10/14

    hayırlı bayramlar ablaccım..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilgeciğim, nerelerdesin, neden yazmıyorsun artık?
      Teşekkürler, sana da hayırlı bayramlar canım..

      Sil
  8. Adsız7/10/14

    Bayramın son gününde iştah açan haberleri görmek güzel.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Değerli ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  9. Tatlı yiyelim tatlı konuşalım sözü ile bir bağlantısı da olabilir mi acaba?
    :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Güzel sözdür.
      Bu sözün üretildiği Türkiye ve Türkçe ile bir bağlantısı olabilir kanımca :)

      Sil
  10. Zeugmacım dönüşüm geç oldu lütfen kusuruma bakma.
    Güzel dileklerin için teşekkür ederim.
    Allah daha nice bayramlara kavuştursun inşallah hepimizi.
    Sevgi ve Selamlarımla...
    Ebru

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim Ebrucum, Bayram demek yoğunluk demek, ne kusuru?
      Ben de geç dönebildim arkadaşların bayram postlarına.
      Çok teşekkür ediyor, güzel dileklerine ''Amin!'' diyorum.

      Sevgi ve selamlarımla...

      Sil